Władysław Czerny
CZERNY Władysław Jarosław (23 listopada 1918 Lwów – 13 listopada 1995 Warszawa),
aktor.
Był synem Jana Czernego i Heleny z domu Komendant. Do 1938 uczęszczał do gimnazjum we Lwowie; po wybuchu II wojny światowej pracował jako urzędnik, a po zajęciu Lwowa przez Niemców, został zesłany do kopalni w Bytomiu. Stąd po roku uciekł do Krakowa, gdzie ukrywał się do 1944; w maju tego roku zatrzymany podczas łapanki, został znowu wywieziony na przymusowe roboty.
Po wojnie znalazł się w Szczecinie. Występy rozpoczął w sezonie 1945/46 w szczecińskim Teatrze Polskim pod dyrekcją Bronisława Skąpskiego, gdzie zagrał m.in. Grzegorza (Damy i huzary). Od marca do lipca 1947 grał epizodyczne role w Teatrze Polskim w Warszawie. W sezonie 1947/48 był słuchaczem Szkoły Dramatycznej przy Teatrze Miejskim w Katowicach, brał udział w przedstawieniach, np. jako Edek (Panna Maliczewska). W sezonie 1948/49 występował w Teatrze im. Węgierki w Białymstoku, w 1950/51–1955/56 był aktorem Teatru Dramatycznego Domu Wojska Polskiego w Warszawie (od 1 kwietnia 1955 pod nazwą Teatr Domu Wojska Polskiego), w 1955/56 grał też w warszawskim Teatrze Lalek Guliwer. Później zaangażował się do Teatru Nowej Warszawy i pozostał w tym zespole po przekształceniu w Teatr Młodej Warszawy (od sezonu 1956/57), a potem w Teatr Klasyczny (od 1 stycznia 1958); występował w rolach epizodycznych i był suflerem. Pracował tu zapewne do końca sezonu 1965/66. W sezonie 1966/67 należał do zespołu pomocniczego Teatru Ziemi Pomorskiej w Grudziądzu. W 1968 przeszedł na rentę inwalidzką.
Grał role epizodyczne, czasem drugoplanowe, niektóre z nich: Denis Preston (Harry Smith odkrywa Amerykę, 1948), Iwan (Grzesznicy bez winy, 1949), Pan Bonhomme (Przyjaciel nadejdzie wieczorem, 1949), Żurawlew (Za tych, co na morzu, 1950), Stanisław (Dwie blizny, 1951), Dworzanin (Alkad z Zalamei, 1954), Gajowy (Rozbójnik, 1958), Kupiec (Sędzia w potrzasku, 1959), Kelner (Klub kawalerów, 1960), Skryba (Robin Hood, 1961), Żytemski (Garść piasku, 1965), Karwacki (Czarniecki i jego żołnierze), Wartownik (Nowe szaty króla) – 1966.
Bibliografia
Almanach 1995/96; Cały świat gra komedię; Linert: T. Śląski; Sośnicki: 40 lat; Szczecin teatralny; T. Dramatyczny w Warszawie; Życie Warsz. 1995 nr 311; Akt zgonu nr II/1727/1995, Arch. USC Warszawa; Akta (fot.), ZASP; Almanach 1944–59.
Ikonografia
J. Żebrowski: Cz. jako Żołnierz szwedzki (Stefan Czarniecki i jego żołnierze), repr. Express Wiecz. 1953 nr 23 i jako Dworzanin (Alkad z Zalamei), karyk., rys., repr. Express Wiecz. 1954 nr 204.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
