Karol Hruby
HRUBY Karol (30 października 1916 Kraków – 3 lipca 1982 Elbląg),
aktor.
Był synem Adolfa Hrubego, konduktora na kolei, i Anieli z Jarockich; mężem najpierw Zofii z Robaków, potem Rity z domu Seidel. W 1936 zdał maturę w gimnazjum w Oświęcimiu, odbył służbę wojskową i zaczął pracować na kolei; działał w amatorskim ruchu teatralnym. Po wybuchu II wojny światowej, w czasie okupacji niemieckiej, pracował w samorządzie gminy Minoga w powiecie olkuskim. Po wojnie, w 1945–50 był pracownikiem PKP, m.in. dyżurnym ruchu w Kargowej i sekretarzem oddziału Związku Zawodowego Kolejarzy przy Dyrekcji Okręgowej PKP w Poznaniu; prowadził też amatorski zespół teatralny.
W listopadzie 1951 został adeptem Teatru Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze, potem członkiem zespołu (do końca sezonu 1957/58); w styczniu i lutym 1952 był kierownikiem artystycznym. W 1955 w Krakowie zdał aktorski egzamin eksternistyczny. W sezonach 1958/59–1962/63 występował w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej, w 1963-64–1965/66 w Teatrze Ziemi Krakowskiej w Tarnowie. W sezonach 1966/67–1975/76 był aktorem Teatru im. Jaracza w Olsztynie, występował też na scenie filialnej w Elblągu, a po jej usamodzielnieniu, od marca 1976, pod nazwą Teatr Dramatyczny w Elblągu, występował tu jeszcze przez kilka miesięcy, do emerytury.
Był aktorem użytecznym, grał przeważnie role charakterystyczne i często trafnym ich ujęciem zwracał uwagę recenzentów. W teatrze zielonogórskim wiele z nich opisywali lokalni recenzenci, np. Szambelana w Głupim Jakubie (1957) i Bartola (Cyrulik Sewilski, 1957). Obie role, tak różne, zagrał wiarygodnie, jako Szambelan „żył życiem” tej postaci, a Bartolowi „dodał wdzięku i ciepła”. Uznanie zyskał też jako: Cześnik (Zemsta, 1951), Hrabia Almaviva (Wesele Figara, 1952), Alfred (Mąż i żona, 1953), Bogucki (Panna Maliczewska, 1954); John (Świerszcz za kominem), Argant (Szelmostwa Skapena), Wielgosz (Ostry dyżur) – 1955; Kowal (Kowal, pieniądze i gwiazdy, 1957). W Bielsku i Tarnowie do ciekawych jego ról należały m.in.: Pan Andrzej (Świecznik, 1959), Philippe Chavez-Karol VII (Wizje Simony Machard, 1960), Afrykan (Ucieczka Bułhakowa, 1960), Davidson (Zwycięstwo według Conrada, 1961), Makduf (Makbet, 1962), Rotmistrz (Damy i huzary, 1963), Wisz i Miłosz (Stara baśń, 1965), Dyrektor teatru (Dwa teatry, 1966), Karol Bovary (Pani Bovary, 1966).
W teatrze olsztyńskim sukcesem była rola Mikołaja Kopernika (Koniec księgi VI, 1970); dobrze przedstawił wewnętrzny dramat sędziwego bohatera, „znużenie” i „wolę znoszenia własnych słabości” (Ryszard Tomczyk). Z pozostałych ról na tej scenie warto wymienić: Krutickiego (Pamiętnik szubrawca, 1969), Samuela Parrisa (Czarownice z Salem, 1970), Sorina (Czajka, 1972), Sarkę-Farkę (Igraszki z diabłem, 1973), Wygodnickiego (Klub kawalerów, 1975).
Bibliografia
Almanach 1981/82; XX-lecie T. w Zielonej Górze 1951–71 (il.); 10 lat T. w Tarnowie (il.); Kurowski: Dni; Linert: T. w Bielsku-Białej 1945–2000 (il.); Misiorny: Teatry Ziem Zachodnich; Gaz. Zielon. 1957 nr 37, 180; Głos Elbląga 1970 nr 272 (R. Tomczyk); Akt zgonu nr 587/1982, Arch. USC Elbląg; Akta, T. im. Jaracza Olsztyn, ZASP (fot.); Almanach 1944–59.
Ikonografia
Fot. – Bibl. Nar., IS PAN, ITWarszawa.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
Biogram w Almanachu Sceny Polskiej
Karol Hruby (30 X 1916 Kraków - 3 VII 1982 Elbląg), aktor, dyr. teatru. W l. 1951-58 występował w T. Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze (1-II 1952 sprawował dyr. tego t.). 20 IX 55 zdał eksternistyczny egzamin aktorski w Krakowie. W l. 1958-63 grał w T. Polskim w Bielsku-Białej, w sez. 1963/64 i 1965/66 w T. im. Solskiego w Tarnowie, w l. 1966-75 w T. im. Jaracza w Olsztynie, w sez. 1975/76 w T. Dramatycznym w Elblągu, po czym przeszedł na emeryturę. Grał m.in. Cześnika w "Zemście", Alfreda w "Mężu i żonie", Rotmistrza w "Damach i huzarach" Fredry, Lipowskiego w "Szczęściu Frania" Perzyńskiego, Dyrektora teatru w "Dwóch teatrach" Szaniawskiego, Respekta w "Fantazym" Słowackiego, Sorina w "Czajce" Czechowa. Źródło: Almanach Sceny Polskiej 1981/1982
