Mariusz Gorczyński
GORCZYŃSKI Mariusz, właściwie Marian Kazimierz Gorczyński (25 marca 1933 Warszawa – 16 grudnia 1990 Warszawa),
aktor.
Był synem Kazimierza Gorczyńskiego i Felicji z domu Fiet. Był spokrewniony z aktorką Marią Gorczyńską (zob. t. 1). Po wybuchu II wojny światowej został wywieziony wraz z ojcem na roboty do Niemiec. Po powrocie do kraju zamieszkał z matką w Legnicy (ojciec zginął w Niemczech), a od 1950 w Warszawie, gdzie zaczął naukę w Technikum Budowlanym. W 1951–54 uczył się w Szkole Instruktorów Teatru Ochotniczego w Bydgoszczy. W 1954–58 studiował na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Łodzi.
W 1958–63 był aktorem łódzkiego Teatru 7.15 i zagrał takie role, jak: Więzień (Policja), Lello Maciari (Dziewczęta z fotografii), Leopold, zwany Pepi (Grunt to rodzinka), Dromio z Efezu (Komedia omyłek), Porucznik de la Coterie (Osobliwe zdarzenie). Później przeniósł się do Warszawy; w 1963–65 występował w wędrownym kabarecie „Wagabunda” pod kierownictwem Lidii Wysockiej, w sezonie 1965/66 grał w Teatrze Klasycznym, np. Superintendenta (Ondyna), Mężczyznę (Pruski mur). Od września 1966 do czerwca 1969 brał udział w objazdach Mieczysławy Ćwiklińskiej ze spektaklem Drzewa umierają stojąc (grał Nieznajomego); później współpracował z zespołami estradowymi. W sezonach 1974/75–1987/88 należał do zespołu Teatru Syrena w Warszawie, wystąpił m.in. jako: De Saint-Nom (Skok do łóżka, 1978), Aresztant, Generał i Oficer (Dobry wojak Szwejk, 1981), Pan Czesio (Wizyta młodszej pani, 1981), Cope (Madame Sans-Gêne, 1982), Adam i Hun (Seks i polityka, 1983), Szynkarz (Czarna Mańka, 1984), Dziennikarz (Dwanaście krzeseł, 1985). Zagrał niewielkie role w kilkunastu spektaklach Teatru TV.
Miał południową urodę, niski głos o przyjemnej barwie, naturalność i swobodę gry, na scenie nie wykorzystał swoich możliwości. Ceniony był za to w rolach drugoplanowych w filmie, gdzie, jak pisał Rafał Dajbor, twórca jego strony internetowej:
Mistrzowsko tworzył postacie ekranowych twardzieli, ludzi
z półświatka, nie tracących przy tym swoistego wdzięku
i dystansu do rzeczywistości.
W 1956–91 zagrał epizodyczne role w ok. 70. filmach, np.: Kochajmy Syrenki, Motylem jestem, czyli Romans czterdziestolatka, Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz, Nocny gość.
Bibliografia
Almanach 1990/91; Kaszyński: Teatr łódz.; I. Kiec: W kabarecie, Wrocław 2004 (il.); 50 lat szkoły film.; H.R. Żuchowski: Alfabecik Zarewicza, Lublin 2002; Życie warsz. 1990 nr 295; Akt zgonu nr IV/3374/1990, Arch. USC Warszawa; Akta (fot.), ZASP; www.mariuszgorczyński.pl; www.filmpolski.pl
Ikonografia
Fot. – IS PAN, ITWarszawa.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
