Danuta Borowska-Saar
BOROWSKA Danuta Barbara, z domu Firek, secundo voto Saar (30 maja 1932 Kielce – 11 czerwca 1992 Gdańsk), aktorka.
Była córką Maksymiliana Firka, przed wojną dyrygenta orkiestry wojskowej, po wojnie dyrektora Średniej Szkoły Muzycznej w Jeleniej Górze, i Olgi z domu Gazdajko, urzędniczki i autorki sztuk dla dzieci; siostrą aktorki Renaty Maklakiewicz; jej pierwszym mężem był Aleksander Borowski, drugim aktor Andrzej Saar (1932–2012; ślub 13 grudnia 1958 w Jeleniej Górze); szwagrem aktor Włodzimierz Saar. W 1950 ukończyła Liceum Ogólnokształcące w Jeleniej Górze, a w 1954 Wydział Aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. W czasie studiów wygrała konkurs na najsympatyczniejszy głos i nagrała telefoniczną zegarynkę. Na sezon 1954/55 zaangażowała się do Teatru Dolnośląskiego w Jeleniej Górze, debiutowała 2 listopada 1954 w roli Heli (Szczęście Frania). W sezonach 1955/56 i 1956/57 grała w Teatrze Polskim w Poznaniu, w 1957/58–1965/66 w Teatrze w Jeleniej Górze. W sezonach 1966/67–1971/72 występowała w Teatrze im. Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim, w 1972/73–1988/89 w Teatrze Dramatycznym w Gdyni (do 1974 pod nazwą Teatr Ziemi Gdańskiej).
Grała takie role, jak: Samsonowna (Kruk krukowi oka nie wykole, 1955), Jadzia (Bliźniak, 1957), Łucja (Gbury, 1958), Mańka (Królowa przedmieścia, 1958), Marianna (Skąpiec, 1961), Diana (Fantazy, 1962), Hanka (Moralność pani Dulskiej, 1966), Agatka (Szkoła żon, 1967), Pani Dobrójska (Śluby panieńskie, 1969), Urszula (Gwałtu, co się dzieje!, 1970). W Teatrze Dramatycznym w Gdyni zagrała m.in.: Anfisę (Trzy siostry, 1973), Ałłę (Od wieczora do południa, 1973), Matkę (Ballada o tamtych dniach, 1974), Matkę (Złodziej, 1975), Demeter (Noc listopadowa, 1975), Piastunkę (Dom lalki, 1978), Matkę (Okrutne zabawy, 1980), Matkę (Dwa teatry, 1982), Maryję Salome (Historyja o Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim, 1983). W dniu 9 marca 1985 w roli Żony prowokatora (Policja) obchodziła jubileusz 30-lecia pracy scenicznej. Pisała wiersze, fraszki i poematy satyryczne, które sama wykonywała na scenie.
Miała miękki, łagodny głos, „ciepły, kojący głos matki” oraz ujmujące spojrzenie, dużych ciemnych oczu, „pełnych wyrazu, spokoju, czasem zadumy, refleksyjnej głębi, czasem niepokoju i lęku, rzadziej wesołe, nieczęsto roześmiane” (program jubileuszowy). Od ról młodych dziewcząt przeszła dość szybko do ról matek.
Niekończący się szereg najwłaściwszych ról – matek, wyrozumiałych, pełnych serdeczności, łagodnych i czułych;
w tych rolach odnalazła „najwłaściwszą sobie nutę” (program jubileuszowy).
Bibliografia
Almanach 1991/92; XXV lat T. w Gdyni (il.); Misiorny: Teatry Ziem Zachodnich; T. w Jeleniej Górze: Warsz. szkoła teatr.; Gaz. Gdańska 1992 nr 122 (il.); Życie Warsz. 1992 nr 143; Akt ślubu nr 552/1958, Arch. USC Jelenia Góra; Akta, Akademia Teatr. Warszawa (fot.), ZASP (fot.); Programy, IS PAN (m.in. jubileuszowy „30-lecie pracy artystycznej Danuty Borowskiej”, T. Dramatyczny w Gdyni).
Ikonografia
J. Żebrowski: B. jako Alina (Balladyna), karyk., rys., repr. Express Wiecz. 1954 nr 54; Fot. – Bibl. Nar., IS PAN, ITWarszawa.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
