Osoby

SERWIŃSKI Mieczysław, właśc. M. Serwa-Serwiński (4 XII 1901 Czeladź - 25 I 1966 War­szawa), aktor, reżyser. Był synem Ignacego Serwy-Serwińskiego i Julianny z Wieczorków (nazwisko panieńskie matki wg aktu urodzenia S.; on sam podawał: Wieczorkiewicz), mężem Leokadii z Ben­tkowskich. Gimnazjum ukończył w Sosnowcu. Zwol­niony z wojska w 1920, rozpoczął studia na Poli­technice Warszawskiej. W 1924 wstąpił do Instytutu Reduty, w sez. 1925/26 z zespołem Reduty był w Wilnie, gdzie (jak sam podawał) debiutował w roli Jaśka w "Weselu" (prem. 19 I 1926). W 1926 zdał egzamin ZASP-u. Występował w T. Małym (sez. 1926/27) i Praskim (1927/28) w Warszawie, T. Pol­skim w Katowicach (1928/29), T. Miejskim w To­runiu (1929/30). W lipcu 1931 z zespołem K. Ad­wentowicza grał w sali warsz. T. Ateneum. Od sez. 1932/33 występował w T. Nowym w Poznaniu. W 1935-38 należał do zespołu T. Miejskiego w Byd­goszczy (też reżyserował), w sez. 1938/39 wystę­pował w T. Polskim w Poznaniu. Brał udział w kampanii wrześniowej, a później w konspiracji; are­sztowany w 1941, do końca wojny był w obozach w Oświęcimiu i Oranienburgu. Po wojnie wystę­pował w T. Polskim i Nowym w Poznaniu (1945-47), w T. Dolnośląskim we Wrocławiu (1947-49), w objazdowym zespole ARTOS-u (sez. 1949/50). Od 1950 do końca życia pracował w T. Powszech­nym w Warszawie. Przed wojną grał takie role, jak: Parobek ("Klątwa"), Don Diego i Don Sancho ("Cyd"), Mówca ("Wyzwo­lenie"), Botwel ("Maria Stuart" J. Słowackiego), tyt. w "Sułkowskim"; zaś po wojnie: Gospodarz ("Wesele"), Higgins ("Pigmalion"), Major ("Pan Geldhab"), Rutilius ("Berenika"), Marmieładow ("Zbrodnia i kara"). S.W. Balicki pisał o S. po wrocł. przedstawieniu "Mazepy" (1949): "ukazuje on wcale bogatą skalę odcieni sadyzmu Wojewody, rozkoszowania się męką ironii, szyderstwa, ale jest to szlachcic zbyt zimny, raczej tłumiący w sobie pasję, niż dumnie, nieokiełznanie nią wybuchający. Obniża też Serwiński tego karmazyna w godności i pysze przez niefortunną po­stawę i jest zanadto wobec otoczenia uniżony". J. Smoliński o roli Przewoźnika ("Most", 1955) pisał: "Nie przesadzał ani w ponurości, ani w tajemni­czości zgorzkniałego starca. Były momenty, w któ­rych oszczędność gestu i słowa była zbytnio wy­grywana, lecz artysta nie przekroczył granicy poza którą spada napięcie dramatyczne". Bibl.: Almanach 1965/66; Danowicz: Ujarzmianie Melpo­meny; Formanowicz; Kwaskowski; Nawrat: Repertuar; Si­mon: Spis przedstawień Reduty; T. Polski Wrocław 1945-65 (il.); Wilski: Szkolnictwo; Teatr 1949 nr 5 (S.W. Ba­licki), 1966 nr 9 (il.); Tyg. Powsz. 1955 nr 32 (J. Smo­liński); Życie Warsz. 1966 nr 24; Akta (tu fot.), ZASP; Programy, IS PAN; Rymkiewicz: T. Powszechny. Ikon.: Fot. - Arch. Dok. Mech., MTWarszawa. Film.: 1948 - Stalowe serca (f.); 1958 - Dezerter (f.). Nagrania: Role - Red. Dok. Inf. PR. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994