Stefan Budny
BUDNY Stefan (3 sierpnia 1915 Gniezno – 5 czerwca 1988 Poznań),
śpiewak.
Był synem Stanisława Budnego, urzędnika Polskich Kolei Państwowych, i Józefy z domu Pluta; mężem najpierw Józefy z domu Krajniak (ślub w 1943), potem Zofii Brencz. W 1934–38 pracował w Poznaniu w firmie papierniczej jako urzędnik, w 1940–45 w przedsiębiorstwie niemieckim, w 1945–49 w Centrali Surowców Papierniczych w Łodzi. W 1949–50 był kierownikiem świetlicy w Poznańskiej Fabryce Przyczep Samochodowych. Jednocześnie kształcił się muzycznie; ukończył Wydział Wokalny Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Poznaniu, w klasie Hugo Zatheya, i od 1 września 1950 został solistą Opery we Wrocławiu (był nim do 30 września 1953). Obok niewielkich ról, wykonywał tu też odpowiedzialne, jak: Dżares w Parii (1951), Sharpless w Madame Butterfly, Marcin i Stanisław w Verbum nobile (1952), Pan Fluth (Wesołe kumoszki z Windsoru, 1953).
Od 1 października 1953 do 31 sierpnia 1975 był solistą Opery im. Moniuszki w Poznaniu. Stworzył na tej scenie szereg kreacji, przede wszystkim w Holendrze tułaczu (1956), gdzie według Witolda Rudzińskiego
okazał się rewelacją przedstawienia w trudnej i odpowiedzialnej roli tytułowej. Doskonale panując nad swoją partią, pokazał wspaniałe możliwości dramatycznego barytonu. Nieco sztywne ujęcie aktorskie łagodziły bezsporne walory jego głosu, pięknego we wszystkich rejestrach, zdolnego do rozwijania napiętej linii melodycznej.
Świetnie wypadł też we współczesnej operze Komendant Paryża (jako Generał Dąbrowski, 1960), a także w Kniaziu Igorze (tytułowy Igor, 1953, 1961), Legendzie Bałtyku (Lubor, 1955), Rigoletcie (rola tytułowa), Tosce (Scarpia), Fauście (Walenty, 1962). Śpiewał też w Carmen (Escamilla, 1953), Konradzie Wallenrodzie (Arcykomtura, 1957), Halce (Janusza; 1958, 1965), Balu maskowym (Renata, 1959), Krutniawie (Hrynia, 1959), Manru (Oroza, 1961), Aidzie (Amonastra, 1963), Paziach królowej Marysieńki (Króla Jana Sobieskiego, 1964).
Sporadycznie występował gościnnie na innych scenach, na przykład we Wrocławiu jako Walenty w Fauście (25 stycznia 1967), Maciej w Strasznym dworze (12 lipca 1966; 3 października 1967; 18 kwietnia i 3 grudnia 1968; 25 lutego i 5 maja 1969), Janusz w Halce (6 października 1967).
Po 1975 współpracował też z Teatrem Wielkim w Łodzi. Miał w repertuarze ponad 40 partii barytonowych, w tym wiele moniuszkowskich i był za ich interpretacje szczególnie ceniony. Śpiewał na koncertach symfonicznych, kameralnych, recitalach, a także w radiu i Telewizji Polskiej; brał udział w nagraniach, nie tylko dzieł operowych, ale także jako wykonawca pieśni, kantat i oratoriów, od barokowych do współczesnych. Występował za granicą, m.in. w ZSRR, NRD, Jugosławii.
W 1960 rozpoczął pracę pedagogiczną w Państwowej Szkole Muzycznej im. K. Kurpińskiego w Poznaniu (klasa śpiewu solowego i zespołów wokalnych); jednocześnie uczył też (1962–64) w Społecznym Ognisku Muzycznym. Za działalność w dziedzinie kultury był odznaczany przez władze Poznania i Wrocławia.
Bibliografia
Dachtera: Opera Wrocł. 1945–95 (il.); Dziadek: Opera Pozn. 1919–2005; Kaczyński: Dzieje „Halki”; Komorowska: Kronika t. muz. 1944–59; Nowowiejski: Pod zielonym Pegazem; Opera Pozn. 1919–69 s. 40. 172 (il.); Opera w Poznaniu. 75 lat s. 174, 177 (il.); Świtała (na s. 305 cyt. opinia W. Rudzińskiego); Głos Wielk. 1988 nr 136; Teatr 1956 nr 24 (W. Rudziński); Akta, T. Wielki Poznań, ZASP (fot).
Ikonografia
Fot. – Arch. T. Wielkiego Poznań.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
