Janusz Hertyński
HERTYŃSKI Janusz, także Janusz Herter, właściwie Janusz Strójwąs (11 marca 1938 Lwów – 12 lutego 1999 Bydgoszcz),
aktor.
Był synem nauczycieli, Stanisława Strójwąsa i Janiny z Grochmalickich; mężem najpierw Magdaleny z Prasułów, lekarki (ślub 1961 w Warszawie), potem Iwony Jankowskiej, aktorki (ślub 2 września 1973 w Bydgoszczy). Maturę zdał w 1956 w Liceum Ogólnokształcącym Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Opolu. Później kształcił się w Warszawie. W 1956 niecały semestr studiował na Wydziale Sprzętu Mechanicznego Politechniki Warszawskiej, w 1957 na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej, a od 1958 na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej. Dyplom otrzymał w 1962, już ze zmienionym nazwiskiem: Herter.
W sezonie 1962/63 występował w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, m.in. jako Spój (Sen nocy letniej) i Karborund (Igraszki z diabłem). Ponownie zmienił nazwisko i w sezonach 1963/64 oraz 1964/65, jako Hertyński, grał w Teatrze Ziemi Mazowieckiej w Warszawie, np. tytułową rolę w Głupim Jakubie. Potem, przez dwa sezony nie pracował w teatrze, brał udział w imprezach Estrady Stołecznej, grał w filmie. W sezonach 1967/68–1974/75 występował w Teatrze Polskim w Bydgoszczy, w rolach drugoplanowych i epizodach, np. jako: Fisberto (Księżniczka na opak wywrócona), Brosz (Ostry dyżur) – 1970; Wydawca (Żeglarz, 1971), Olszewski (Lekkomyślna siostra, 1972), Kajetan (Fantazy, 1973), Inspektor (Nocna opowieść, 1974). Równocześnie współpracował jako aktor z Estradą Bydgoską, a od 1975 był jej etatowym pracownikiem.
Założył Teatr Semafor, który w Klubach Prasy i Książki prezentował, w konwencji teatru czytanego, sztuki m.in. Sartre’a, Wilde’a. Wspólnie z żoną, Iwoną Jankowską, przygotował cykl programów literackich poświęconych pisarzom bydgoskim (np. Adamowi Grzymale-Siedleckiemu), był autorem scenariuszy oraz ich wykonawcą; od 1978, razem z żoną, wystawiał również bajki dla dzieci jej autorstwa. Wiele lat współpracował z Polskim Radiem; występował np. w programie rozrywkowym Dzień dobry – to my!. Znany był też jako kolekcjoner i znawca antyków. Przez pewien czas był prezesem bydgoskiego Klubu Jeździeckiego „Zieloni”. W 1993 otrzymał rentę inwalidzką.
Bibliografia
Almanach 1998/99; Bydg. leksykon teatr. (il.); Warsz. szkoła teatr.; Akta, Akademia Teatr. Warszawa; Programy i wycinki prasowe, IS PAN; Inf. żony, Iwony Jankowskiej.
Ikonografia
Fot. – ITWarszawa.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
