Osoby

PIĄTKOWSKI Jan (3 XII 1896 Stopnica k. Buska - 17 I 1974 Częstochowa), aktor, reżyser. Był synem Jana P. i Katarzyny z Poniewierskich, mężem Tamary Ojdanowskiej (zob. t. 1). Ukończył szkołę handlową w Sosnowcu. Tu też zadebiutował w ze­spole H. Czarneckiego w sez. 1914/15 rolą Albina ("Śluby panieńskie"). W 1915-18 grał w zespołach objazdowych, m.in. J. Otrembskiego oraz W. Ber­natowicza w Brześciu Litewskim. W 1919 wystę­pował w Młodym T. Polskim, a nast. w T. Polskim pod kier. S. Wysockiej w Kijowie, m.in. jako Ap­tekarz ("Sędziowie"). Potem odbywał służbę wojskową i do 1921 prowadził T. Wojskowy w Jarosławiu. W 1921-23 uczestniczył w objazdach organizowa­nych przez K. Adwentowicza, E. Chaberskiego oraz K. Berońskiego po Kresach Wschodnich, m.in. w lipcu 1922 byli na Wołyniu, w marcu 1924 w Stanisławowie (np. Henryk Darnley w "Marii Stuart" J. Słowackiego). W maju i czerwcu 1924 należał do T. ZASP pod kier. D. Baranowskiego w Zako­panem, gdzie nast. prowadził amat. t. Podhalański. W 1925-28 grał i reżyserował w Kielcach; przez kilka lat prowadził t. amat., np. T. Kolejarza w Brześciu Kujawskim (1928-32), T. Robotniczy w Skarżysku-Kamiennej (1933-39). Na sez. 1939/40 miał być zaangażowany do T. Polskiego w Kato­wicach. W czasie II wojny świat. pracował jako górnik. W 1945 był współorganizatorem i aktorem T. Miejskiego w Sosnowcu, grał tu m.in. Rotmistrza ("Damy i huzary"), Pagatowicza ("Grube ryby"). W sez. 1945/46 był zaangażowany w teatrze w Bielsku i Cieszynie, 1946/47 w Białymstoku, 1947/48 w Lublinie, 1948-53 w T. Dolnośląskim w Jeleniej Górze, w sez. 1953/54 w T. im. Wyspiańskiego w Katowicach, od 1954 do końca sez. 1969/70 w T. im. Mickiewicza w Częstochowie. Grał m.in. Pap­kina ("Zemsta"), Doolittle'a ("Pigmalion"), tyt. rolę w "Świętoszku", Dauma ("Panna Maliczewska"), Osipa ("Rewizor"), Bratkowskiego ("Aszantka"), Putnama ("Proces w Salem"). Na scenie częst. obchodził jubileusze: 4 IV 1964 pięćdziesięciolecia pracy artyst. w roli Mateusza ("Ania z Zielonego Wzgórza"), oraz 13 XII 1969 pięćdziesięciopięciolecia jako Chłopow ("Rewizor"). Według nekrologu w "Gazecie Często­chowskiej" "odznaczał się bogatą skalą możliwości aktorskich, równie znakomicie grał postacie kome­diowe, jak też dramatyczne". Działał w teatr. ruchu amat.; zakładał i prowadził t. szkolne, np. przy Lic. im. Kopernika w Częstochowie, gdzie wyreżysero­wał m.in. "Powrót posła", "Odprawę posłów greckich", "Damy i huzary". Bibl.: Almanach 1973/74; Misiorny: Teatry Ziem Zachod­nich; Stokowa: Wyspiański; Gaz. Częst. 1964 nr 15 (il.); 1974 nr 4; Głos Zakopiański 1924 nr 14-15; Kur. Lwow. 1922 nr 153; Kur. Stan. 1924 nr 189; Życie Częst. 1964 nr 82 (il.), 1969 nr 297; Programy (m.in. T. w Bielsku Białej 1945-80), IS PAN; Akta (tu fot.), ZASP. Ikon.: Fot. - ZASP. Film.: Materiały - Archiwum TVWarszawa. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994