Osoby

GISTEDT Elna, zamężna Kiltynowicz (26 stycznia 1895 Sztokholm – 25 października 1982 Sztokholm),

śpiewaczka, aktorka. 

Była córką Ernsta Gistedta i Marii z domu Weicher; żoną Witolda Kiltynowicza, właściciela fabryki dywanów i trzech sklepów-magazynów w Warszawie (ślub 24 sierpnia 1922 w Warszawie). Wedle jej relacji, lata 1900–07 spędziła z rodzicami w Ameryce. Po powrocie do Szwecji uczęszczała do żeńskiego liceum, uczyła się śpiewu, a około 1912 zaczęła występować w sztokholmskich teatrzykach, a także w widowiskach dramatycznych (np. w inscenizacji Dawida Copperfielda, Quo vadis). Około 1913 została zaangażowana do teatru ogródkowego Brunnshus w Helsinkach; tam również, w Apolloteatern, w 1916 grała tytułową rolę Sylwy w Księżniczce czardasza i w 1917 pojechała na gościnne występy w tej roli do Petersburga; grała też rolę tytułową w Lalce Audrana i występowała w Moskwie. W 1918 wzięła udział w koncercie dobroczynnym w Teatrze Michajłowskim na rzecz polskich dzieci. W kwietniu 1919 przez Finlandię wróciła do Sztokholmu, odbyła tournée po południowej Szwecji, występowała dłużej w Teatrze Intima w Malmö, a od listopada 1920 ponownie w Helsinkach. W grudniu 1921 wyjechała do Berlina na gościnne występy w teatrze Metropol.

Do Polski przyjechała z Berlina, nakłoniona przez rosyjskie impresaria. Po raz pierwszy ukazała się w Warszawie na scenie Teatru Nowości 20 lutego 1922 jako Dioniza w Nitouche; rolę swą wykonała po szwedzku, wtrącając tylko pojedyncze polskie słowa, ale

potrafiła wynagrodzić niezrozumiałość dialogu wyrazistą mimiką, wymową spojrzeń i nieodpartym charme’em osobistym 

(Witold Filler).

W kolejnych operetkach na tej scenie robiła szybkie postępy w mówieniu i śpiewaniu po polsku, a były to w 1922: Ostatni walc (4 marca; rola Wery), Gwiazda filmu (24 marca; rola tytułowa), Księżniczka czardasza (1 lipca; Sylwa), Baron Kimmel (11 lipca; Zofia), Królowa tanga (29 lipca; rola tytułowa). W maju 1922 z rolą Dionizy w Nitouche odwiedziła Kraków. W stolicy szybko zyskała sympatię publiczności i uznanie krytyki; wyszła też latem 1922 za warszawskiego przemysłowca. W listopadzie i grudniu 1922 w wymienionych operetkach, a także w roli Odetty (Bajadera) występowała w Rydze, Rewlu i w Łodzi. W dniu 23 stycznia 1923, w warszawskim Teatrze Nowości, tytułową rolę w Narzeczonej Lukullusa zagrała po raz pierwszy po polsku; 19–21 lutego tego roku występowała w Miejskim Teatrze Opera i Operetka w Krakowie (Księżniczka czardasza, Bajadera), a po powrocie do Teatru Nowości grała Księżniczkę Ksenię (Księżniczka Olala; premiera 30 maja 1923). 

Zabawne łączenie języka polskiego z ojczystym szwedzkim, długo stanowiło atut jej scenicznego wdzięku. Od 17 lipca 1923 na scenie Teatru Wielkiego we Lwowie, z ogromnym powodzeniem występowała w operetkach Księżniczka czardasza, Królowa tanga i Narzeczona Lukullusa. Później sukcesy odnosiła w Wilnie w Teatrze Letnim w Ogrodzie Bernardyńskim (1 września–7 września) i w Teatrze Wielkim na Pohulance (8 września–16 września); grała wtedy tytułowe role w Nitouche, Księżniczce czardasza i Księżniczce Olali. W Warszawie nowy sezon w Teatrze Nowości otworzyła Księżniczką Olalą (1 października 1923), zagrała w Księżniczce czardasza (8 października 1923) i Zuzannę (Cnotliwa Zuzanna; premiera 13 października 1923). Na występach w Wilnie, od 1 do 18 grudnia 1923, powtórzyła swoje wcześniej prezentowane tu role, wzbogacając je o tytułową w Bajaderze. 

Nowa seria jej wileńskich występów trwała od 20 marca do 18 maja 1924. Z partnerem Kazimierzem Dembowskim śpiewała w Bajaderze i Księżniczce czardasza, w których reklamowano jej nowe toalety z Wiednia. Oboje wzięli udział w premierze Katii tancerki (26 marca 1924) i Królowej tanga (7 kwietnia 1924), która z taką obsadą biła rekordy frekwencji, a tango tańczone przez tę parę w III akcie, zawsze było bisowane. Obie operetki grano na przemian, a później artyści wystąpili jeszcze w premierze Gwiazdy filmu (9 maja 1924). W dniach: 27, 28 i 30 lipca 1924 gościnnie występowała w Teatrze Wielkim we Lwowie w swych rolach w Bajaderze, Księżniczce Olali i Księżniczce czardasza. W sezonie 1924/25 ukazała się na scenie warszawskiego Teatru Nowości w dwóch nowych, świetnych tytułowych rolach: 12 września 1924 w Hindusce, a 14 lutego 1925 w Clo-Clo. W maju 1925 grała w Teatrze Nowości w Krakowie w operetce Trzy stare pudła, od 19 sierpnia tego roku w Warszawie na letniej scenie Teatru Nowości pod nazwą Wodewil rolę tytułową w Córce za tysiąc franków, 11 i 12 grudnia 1925 wzięła udział w Wielkiej rewii humoru danej w Lublinie przez artystów warszawskich, a 1 stycznia 1926 wystąpiła w rewii sylwestrowej na scenie Teatru Bagatela w Krakowie. W 1925 zagrała też Pannę Gamę w filmie Rywale.

Kolejną jej premierą w Teatrze Nowości w Warszawie była rola tytułowa w Paryżance (5 stycznia 1926) i w tej operetce, wraz z partnerami, grała 6 czerwca tego roku w Kaliszu oraz (obok innych tytułów) od 26 czerwca w Teatrze Letnim w Wilnie, a w lipcu w Teatrze Miejskim w Grudziądzu. W Warszawie wystąpiła w głównej roli w Messalinette (premiera 13 lipca 1926) w letnim teatrze Wodewil, potem znowu z artystami warszawskimi w Teatrze Letnim w Wilnie (5–14 sierpnia), a później, według „Kuriera Warszawskiego”, wyjechała na występy do Sztokholmu. W początku kwietnia 1927 najpierw występowała gościnnie w Teatrze Nowości w Krakowie, a potem, zaproszona przez dział muzyczny Teatru Polskiego w Katowicach, była gwiazdą nie tylko premiery Księżniczki czardasza (23 kwietnia 1927), lecz także wznowionej dla niej Nitouche (17 maja 1927). Do 24 maja tego roku występowała wtedy także w innych miastach Śląska: Królewskiej Hucie, Nowym Bytomiu, Tarnowskich Górach, Bielsku. 

Od 21 września do 30 października 1927 występowała gościnnie w rewii Moryc w Qui Pro Quo i szczególnie podbiła publiczność w obrazku Gdyby ujrzeć znów, który przedstawiał spotkanie, gdzieś po latach, Elny Gistedt i Fryderyka Járosy’ego (Szwedki i Austro-Węgra), wspominających dawną Warszawę. W listopadzie 1927, nadal w Warszawie, wystąpiła w teatrze Nowe Perskie Oko w rewii Miss Ameryka. W sezonie letnim 1928 w Teatrze Polskim w „Lutni” w Wilnie grała w operetkach Nitouche i Księżniczka Olala (18–30 maja 1928), a we Lwowie (19 września–4 października 1928) w Nitouche, Księżniczce czardasza, Orłowie (rolę Nadii), Adieu, Mimi (Mimi), zaś 28 grudnia tego roku wystąpiła w Krakowie w rewiowym Teatrze Gong. Od 24 stycznia do 15 lutego 1929 występowała w Toruniu w Katii tancerce i Nitouche, a w maju tego roku w Teatrze Rewia w Poznaniu, gdzie tańczyła krakowiaka w programie Kulig w reżyserii Leona Schillera, wystawionym w czasie Powszechnej Wystawy Krajowej (PeWuKi). Od 29 września 1929 występowała jako Miss Lloyd w Księżnej Chicago, którą wystawiła dla niej Operetka Reprezentacyjna w Warszawie i tę popisową, tytułową rolę grała też potem od 6 do 15 lutego 1930 gościnnie we Lwowie. W Wilnie, na scenie Teatru Polskiego w „Lutni” wystąpiła 7 października 1930, obok Karola Hanusza, w widowisku rewiowym, potem 19 października, też z Hanuszem, w Kielcach i 22 października w Częstochowie, 25 października z recitalem w Teatrze Polskim w Katowicach, a od 10 do 14 grudnia 1930 występowała w Teatrze Wielkim w Poznaniu jako Nadia w operetce Orłow. 

W 1931 objęła, wraz z Marianem Wawrzkowiczem i J. Pawłowskim, kierownictwo warszawskiego Teatru Nowości dając na otwarcie Róże z Florydy (13 marca 1931) z własną, czołową rolą Dorrit. Zapraszała na występy do swego teatru najlepszych aktorów polskiej operetki z innych miast. Sama, występując w roli tytułowej, zapewniła też powodzenie operetce Wiktoria i jej huzar (premiera 23 kwietnia 1931). Ta krótka próba skończyła się jednak bankructwem; 30 maja tego roku ustąpiła z Zarządu i wycofała się z występów w Teatrze Nowości. Od 15 grudnia 1931 była atrakcją programu rewiowego Tęcza nad Warszawą w teatrze Morskie Oko, a 5 marca 1932 pojawiła się w rewii w Wilnie. Od 4 czerwca do 20 sierpnia 1932 występowała w Toruniu i z zespołem toruńskiej operetki w Ciechocinku w rolach tytułowych w Wiktorii i jej huzarze i Nitouche oraz w Orłowie (jako Nadia), Królowej miliardów (Alicja) i Bajaderze (Odetta). Przyczyniła się do wznowienia działalności sceny muzycznej w Wilnie, występując od 4 października do 21 listopada 1932 w serii inaugurujących Teatr Muzyczny „Lutnia” premier: Wiktoria i jej huzar (4 października), Księżniczka czardasza (21 października) i Krysia leśniczanka (4 listopada). W 1933 wzięła tu udział w premierze Peppiny (2 marca) i Wesołej wdówki (18 marca) oraz rewii Pociąg wiosenny (31 marca). Występowała w Wilnie tak często, i była tak popularna, że śpiewano o niej w 1933 w XI Wileńskiej Szopce Akademickiej, jako o „zbyt już postarzałej primadonnie” (miała wówczas 38 lat). 

Powróciła do występów w Warszawie; w październiku 1933 grała w efemerycznym teatrze jednoaktówek Rozmaitości przy ul. Kredytowej, w którym kierownikiem artystycznym był Teofil Trzciński; wystąpiła tu w operetce Piękny sen. W 1934 występowała w Teatrze 8.30 w roli Amerykanki-milionerki w polskiej operetce Jacht miłości (od 6 marca) i w komedii muzycznej Polowanie na lamparta (prapremiera 19 kwietnia 1934). Na otwarcie kabaretu Stara Banda w kinoteatrze Hollywood, 15 maja 1934 wystąpiła w rewii Drzwiami i oknami; jak zanotował Ludwik Sempoliński, w skeczu z Fryderykiem Járosym przypominali oboje publiczności, że „już od 10 lat służą polskiej scenie i coraz lepiej mówią po polsku”. 

W 1934 wyjechała na występy do Moskwy i odbyła objazd po ZSRR. W Warszawie w Teatrze Ateneum zagrała rolę tytułową w wystawionej 11 maja 1935 komedii muzycznej Mądra mama. W Teatrze Muzycznym „Lutnia” w Wilnie pojawiła się ponownie jesienią 1935, najpierw w roli Królowej, w pełnej politycznego dowcipu operetce Królowa i prezydent (premiera 19 października), potem w roli tytułowej w Madame Dubarry (31 października) i w Mądrej mamie (15 listopada) oraz we wznowionych dla niej operetkach: Księżniczka czardasza (2 grudnia 1935), Królowa miliardów (17 stycznia 1936) i Bajadera (31 stycznia tego roku). Brała też udział 22 lutego 1936 w dorocznej reducie „Lutni” w salonach Kasyna Garnizonowego, olśniewając piękną toaletą. Jesienią 1936, podczas kolejnego pobytu w Wilnie, występowała w głównych rolach w operetkach: Jacht miłości (17 października), Księżniczka Olala (31 października) i Frasquita (14 listopada). W Warszawie w Operetce na Karowej (w Wielkiej Rewii) od 28 stycznia 1937 grała w operetce Tancerka z Andaluzji. W 1938 występowała w komedii muzycznej Zmieniam płeć w objeździe, m.in. w Kielcach (7 stycznia), Gdyni (9 i 10 lutego), Poznaniu, Bydgoszczy (25 lutego), w Wilnie w Teatrze na Pohulance (14–16 marca; przedstawienie ostro skrytykowano). Też w 1938, warszawski Teatr 8.15 zaprosił ją do roli Sylwy w Księżniczce czardasza (premiera 10 września); 9 marca 1939 wzięła udział w jubileuszu 30-lecia pracy artystycznej Lucyny Messal. 

Wedle jej własnej relacji, od 1922 co roku (poza 1934) występowała na Łotwie: w Rydze, Mitawie i Lipawie oraz w Estonii: w Tallinie, Parnawie i Tartu. W licznych tournée po Polsce, w których, jak pisała, nie pomijała mniejszych miast, jak Radom czy Pińsk, na ogół towarzyszył jej mąż, ona zaś jeździła z nim na polowania (był zapalonym myśliwym), więc plany swych występów układała tak, by nie kolidowały z sezonem łowieckim. Lato często spędzali we własnym domu na Helu. 

W sierpniu 1939 udała się do Szwecji, aby odwiedzić matkę i wróciła do Polski tuż przed wybuchem wojny; 8 września 1939 wraz z mężem postanowili uciekać; dotarli do Bugu, chronili się w Siedleckiem. Okupację niemiecką przeżyła w Warszawie. Dnia 14 lutego 1940 otworzyła kawiarnię-restaurację „U Elny Gistedt” przy Nowym Świecie 18. Miała udziały w lokalu „Café Bodo” i w kawiarni „U Aktorek”, gdzie w 1942–44 występowała na koncertach, często z Kazimierzem Dembowskim. Jako cudzoziemka miała możność udzielania różnorodnej pomocy ludności polskiej i czyniła to z oddaniem, energią i niebywałą zaradnością. W styczniu 1943 uratowała grupę dzieci z Zamojszczyzny. Przetrwała powstanie warszawskie i obóz w Pruszkowie, po którym straciła męża. Opuściła Warszawę w listopadzie 1944, lecz wróciła do miasta już w sierpniu 1945 jako przedstawicielka organizacji szwedzkich niosących pomoc Polsce. W salach Hotelu „Polonia” 6 października 1945 wzięła udział w koncercie, zorganizowanym przez Oddział Ligi Morskiej przy Dyrekcji Hoteli Miejskich w Warszawie. 

W 1946 przebywała krótko w Sztokholmie, gdzie wydała swoje wspomnienia Från operett till tragedi (Od operetki do tragedii, wydanie polskie: Warszawa 1982). Zaproszona przez Władysława Szczawińskiego, prowadzącego w Łodzi Teatr Komedii Muzycznej „Lutnia”, przyjechała na występy w rolach: Wiktorii (Wiktoria i jej huzar; premiera 18 maja 1946), Maricy (Hrabina Marica; premiera 27 czerwca 1946) i Sylwy (Księżniczka czardasza; premiera 7 maja 1947). Występowała też wówczas w Krakowie w Hrabinie Maricy (inauguracja Teatru Komedii Muzycznej, 1 lutego 1947), a także w Warszawie w Księżniczce czardasza w Teatrze Komedii Muzycznej pod dyrekcją Kazimiery Horbowskiej w Domu Klubowym Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego przy Al. Wyzwolenia 1/2/3 (premiera 24 maja 1948), w salach Romy i Ymki oraz w objeździe po kraju (np. w lipcu tego roku w Lublinie). Wystąpiła też 31 grudnia 1948 w Olsztynie jako Wiktoria w Wiktorii i jej huzarze, przygotowanej przez miejscowy Teatr im. Jaracza i Małą Orkiestrę Symfoniczną Związku Zawodowego Muzyków pod dyrekcją Mirosława Dąbrowskiego; grała tu także w przedstawieniu Archipelagu Lenoir. 

Wyjechała z Polski pod koniec 1949. W sezonie 1950/51 brała udział w tournée po Szwecji z zespołem Gustawa Wernera grając Delfinę w Cnotliwej Zuzannie; w 1951 występowała w przedstawieniach musicalu Statek komediantów. W 1952 (23 i 24 listopada) wystąpiła w „artystycznym wieczorze piosenek, muzyki i humoru” pod tytułem Jak za dawnych lat na scenie Ogniska Polskiego w Londynie, wraz z Ludwikiem Lawińskim, Zofią Terné i prowadzącym program Fryderykiem Járosym. Jej wspólny występ z Járosym miał ogromne powodzenie, toteż od 26 grudnia 1952 do 4 stycznia 1953 występowali jeszcze w Ognisku Polskim w nowym programie: Ta banda z Qui Pro Quo, czyli Uśmiech świąteczny w 16 obrazach, a w styczniu 1953 pokazali pięć razy, również z powodzeniem, program Jak za dawnych lat w Domu Kombatanta w Paryżu. Później w Szwecji występowała w Fajerwerku oraz grała role komediowe, np. Panią Jourdain w Mieszczaninie szlachcicem, na scenach Malmö, Helsingborga i Göteborga. Od sezonu 1960/61 grała w Sztokholmie rolę Pani Higgins w My Fair Lady (wystąpiła ponad 500 razy). Wobec uporczywej odmowy udzielenia jej wizy, Polskę odwiedziła dopiero w 1956. Do Warszawy przyjechała jeszcze w 1975 i 1979; udzielała wówczas wywiadów w prasie, radiu i telewizji. Ponad rok przed śmiercią była sparaliżowana. W testamencie swój majątek przekazała na rzecz potrzebujących pomocy polskich dzieci. 

Była jedną z najwybitniejszych aktorek scen operetkowych w Polsce. „Zrewolucjonizowała operetkę warszawską” – pisał Boy. Wiotka, bardzo zgrabna, elegancka, obrała inny, delikatniejszy wizerunek, niż dotychczasowe primadonny: Wiktoria Kawecka, Lucyna Messal, a przede wszystkim Kazimiera Niewiarowska. W Warszawie niemal od razu stała się rywalką Messal. Choć głosowo jej nie dorównywała, przewyższała wdziękiem, temperamentem, a przede wszystkim talentem aktorskim. Jej aktorstwo, bliższe rewii niż operetce, cechowała

frywolna skrótowość zagrań, maestria w gimnastycznych wręcz tańcach nowoczesnych, śmiały negliż kostiumu 

(Witold Filler).

Wspominał Ludwik Sempoliński, że np. w roli Dionizy w Nitouche, przy swych dziewczęcych warunkach, zgodnie z librettem wyglądała jak pensjonarka, a rolę Sylwy w Księżniczce czardasza grała z niespotykanym temperamentem i w dużym tempie. Doskonale też tańczyła i potrafiła stosować elementy aktorstwa charakterystycznego czy kabaretowego.

Najznakomitsza była w rolach w Gwieździe filmu, czy Księżniczce Olali, które wymagają pewnej egzotyczności

i wielkiej subtelności, by nie przeszarżować 

– pisał w 1924 recenzent „Przeglądu Teatralnego i Filmowego”, a Tadeusz Kończyc przyznawał jej „ogromny zasób kokieterii i finezji” i dodawał:

swoim filuternym wdziękiem, urokiem osobistym i doskonałą grą zaciera ona jaskrawość sytuacji, które zamieniają się wtedy w miły i nie pozbawiony swawolnego charme’u żart.

Swoje operetkowe i musicalowe role miała opanowane w czterech językach: po szwedzku, rosyjsku, niemiecku i po polsku, i zmieniała wersje zależnie od kraju, w którym występowała, sceny, oraz żądań dyrekcji teatru. Tabl.13. 

Bibliografia

Ankudowicz-Bieńkowska: Artyści emigracyjnej Melpomeny 1939–95 (il.); Boy: Pisma t. 22 s. 661, 26 s. 575; Ciesielski: Teatr pol. w Gdańsku; Filler: Operetka (il.); E. Gistedt: Od operetki do tragedii. Ze wspomnień szwedzkiej gwiazdy operetki warszawskiej, Warszawa 1982 (Wstęp T. Siverta; il.); Guderian-Czaplińska: Teatr. Arkadia; Hist. filmu t. 1; Jankowski, Misiorny: Komorowska: Kronika t. muz. 1944–89; Komorowska: Teatry muz. Drugiej Rzeczypospolitej; Komorowska: Za kurtyną lat; Krasiński: Teatr Jaracza; Krasiński: Warsz. sceny (il..): Kruk: T. w Lublinie 1918–39; Kwaskowski; Lachowicz: Dwadzieścia lat; Łoza: Czy wiesz; Łoza: Uzupełnienia; Marczak-Oborski: Teatr 1918–39; Mościcki: Qui Pro Quo (il.); Mościcki: Teatry 1944–45; XV lat Operetki w Łodzi; Sempoliński: Wielcy artyści (il.); Świtała; Wilno teatralne: Dz. Lud. 1923 nr 161; Dz. Wil. 1928 nr 115; Express Wiecz. 1948 (21 V), nr 164; Gaz. Lud. 1948 (29 V); Gaz. Olsz. 1983 nr 119; Kur. Pol. 1982 nr 223; Kur. Por. 1922 nr 232; Kur. Warsz. 1922 nr 85, 177, 188, 204, 209, 232, 336, 1923 nr 24, 59,149 (T. Kończyc), 333, 1924 nr 78, 138, 257, 1925 nr 47, 67 (il.), 128, 232, 1926 nr 183, 189, 1927 nr 103, 1928 nr 357, 1929 nr 27, 131, 266, 1931 nr 72, 110, 146, 343, 1932 nr 189, 204, 1933 nr 280, 1934 nr 106, 135, 1934 nr 126, 287, 323, 1937 nr 28, 1938 nr 248, 264; Nowy Kur. (Poznań) 1930 nr 291; Pam. Teatr. 1997 z. 1–4 s. 101, 374, 375, 378, 528, 531, 534, 546, 548–550, 557–559, 1998 z. 1–2 s. 291, 292 (il.), 293; Prz. Teatr. i Film. 1924 nr 13 s. 3 (cyt.), nr 16 s. 22, nr 17 (il.) s. 7, 1925 nr 1 s. 12–13 (Wywiad z G.; il.), 16, nr 4 s. 13; Scena Pol. 1923 z. 1–3 s. 86; Słowo 1924 nr 72, 84,1932 nr 249, 1933 nr 62, 80, 1935 nr 290, 302, 316; Sł. Pol. 1948 nr 322; Teatr 1983 nr 4 (T. Sivert); Teatr i Kino 1922 nr 1–9, 25, 26; Tyg. Ilustr. 1923 nr 8 (il.); Wieczór Warszawy 1948 (30 V); Życie Teatr. 1923 nr 28, 1924 nr 30; Życie Teatru 1925 nr 8 s. 67, 68; Życie Warsz. 1982 nr 256; Afisze, IS PAN, MTWarszawa; Hałabuda: Repertuar; Hernik Spalińska: Repertuar; Wycinki prasowe i fot., Arch. PAN Warszawa (Kolekcja „Artyści emigracyjnej Melpomeny”, dar A. Mieczkowskiej); Szwed. 

Ikonografia

O. Niewska: Portret, rzeźba (popiersie), gips (?), 1924, repr. W. Przybyszewski: Olga Niewska. Biografia znakomitej rzeźbiarki i niezwykłej kobiety dwudziestolecia międzywojennego, Poznań 2001; Cz. Listwoń: Portret, repr. Elna Gistedt: Od operetki do tragedii, Warszawa 1982; Fot. – IS PAN, ITWarszawa, MTWarszawa, NAC.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.

Biogram w Almanachu Sceny Polskiej

Elna Gistedt, zam. Kiltynowicz (26 I 1895 Sztokholm - 25 X 1982 Sztokholm), śpiewaczka, aktorka, kier. art. teatru. Przed przyjazdem do Polski ukończyła studia śpiewacze w Sztokholmie, Berlinie i Petersburgu, występowała w Finlandii, na Łotwie, w Estonii i Rosji. W 1922 przybyła na dwutygodniowe występy do Polski i 20 II t. r. zadebiutowała na scenie warsz. Nowości w partii Dionizy ("Nitouche" Harve'go), następnie występowała w Rydze, Łodzi, Krakowie i znów w Warszawie, gdzie zamieszkała i wkrótce stała się jedną z najpopularniejszych solistek operetki i rewii. W ciągu następnych siedemnastu lat grała głównie na scenie Nowości (w 1931 wraz z Marianem Wawrzkowiczem i Janem Pawłowskim okresowo kierowała tą sceną), ale także w t. Wodewil (1925-26), Qui-Pro-Quo (1927), Nowe Perskie Oko (1927), w Operetce Reprezentacyjnej (1929), Morskim Oku (1931), T. 830 (1933-34), T. Rozmaitości przy Karowej (1933), Starej Bandzie w Hollywood (1934), w T. Ateneum (w kom. muz. "Mądra mama" Lajthy, 1935), w Operetce na Karowej (1937), T. 815 (1938), Wielkiej Rewii (1939). Występowała gościnnie w innych miastach, m. in. w T. Wielkim w Wilnie (1923, 1924), w T. Nowości i Gong w Krakowie (1925, 1927, 1928), w Grudziądzu (1926), Lwowie (1928), Toruniu (1929), w Wielkiej Rewii podczas Powszechnej Wystawy Krakowej w Poznaniu (1929), tamże w Operze (1930), ponownie w Toruniu (1932) i wileńskiej "Lutni" (1935). W swym bogatym repertuarze operetkowym miała ponad trzydzieści wiodących partii w utworach Lehara ("Królowa tanga", "Clo-Clo", "Frasquita", "Hrabia Luksemburg", "Wesoła wdówka"), Kalmana ("Bajadera", "Hrabina Marica", "Dziewczę z Holandii", "Księżniczka Chicago", "Księżniczka Czardasza"), Abrahama ("Wiktoria i jej huzar", "Kwiat Hawai"), Gilberta ("Paryżanka", "Katia tancerka", "Narzeczona Lukullusa", "Księżniczka Olala"), Kolia ("Gwiazda filmu", "Baron Kimmel"). W czasie wojny założyła przy Nowym Świecie kawiarnię "U Elny Gistedt", która stała się schronieniem dla wielu aktorów nie godzących się na współpracę z Niemcami. Po śmierci męża w 1944 opuściła na krótko Polskę, ale wracała tu jeszcze kilkakrotnie i do 1949 brała udział w polskim życiu art.: występowała w Operetce Warszawskiej, łódź. "Lutni" (1946), w Operetce Krakowskiej (1947), a także w t. olsztyńskim w "Archipelagu Lenoir" Salacrou (1949). Po wyjeździe z Polski, od 1950 występowała w szwedzkim zespole operetkowym Gustawa Wernera, w 1952 przebywała w Londynie i Paryżu, śpiewała piosenki w Klubie Polskim. W sez. 1960/61 grała w Sztokholmie Panią Higgins ("My fair lady" Loewego). Polskę odwiedziła ostatni raz w 1979. W 1982 ukazała się polska wersja jej wspomnień pt. "Od operetki do tragedii", opublikowanych w Szwecji w 1946 roku. Źródło: Almanach sceny polskiej 1982/83. Tom XXIV. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1987.