Dominika Bartosiewicz
BARTOSIEWICZ Dominika (11 stycznia 1897 Łódź – 31 stycznia 1984 Łódź),
aktorka.
Była córką Andrzeja Bartosiewicza i Florentyny z Romanowskich. W 1914 ukończyła 3 klasy gimnazjum rosyjskiego w Łodzi. Od 1918 pracowała jako ekspedientka. W 1921 wstąpiła na scenę i występowała w zespołach objazdowych. Jak wspominała, aktorstwa uczyła się na lekcjach u Konstantego Tatarkiewicza, Stanisława Jarszewskiego i Gwidona Rakowskiego. Od 1923 do 1929 grała w Teatrze Popularnym w Łodzi, potem, według własnej relacji, w 1929–33 występowała znowu w różnych zespołach objazdowych, a w 1933–35 ponownie w łódzkim Teatrze Popularnym. W 1935–37 grała w Teatrze Objazdowym Zrzeszenia Artystów, a w 1937–39 w łódzkich Teatrach Miejskich. Jej role przedwojenne to: Gosposia (Pieczęć milczenia), Maria (Roznosicielka chleba), Żebraczka (Dwie sieroty), Kłaczkowa (Krakowskie zuchy), Babcia (Spadkobierca), Lipowska (Szczęście Frania), Daumowa (Panna Maliczewska). Po wybuchu II wojny światowej mieszkała nadal w Łodzi, a w czasie okupacji niemieckiej pracowała w fabryce cukierków.
Pod koniec wojny wróciła do teatru, od marca 1945 należała do grupy aktorów organizujących pierwsze powojenne przedstawienia w Łodzi: Nasza jest Łódź, Panna rekrutem, Wóz Drzymały, a następnie zaangażowała się do utworzonego z tej grupy Teatru Powszechnego TUR. W sezonie 1945/46, jak sama podawała, występowała w Teatrze Domu Żołnierza w Modlinie, w 1946/47 grała w Wojewódzkim Teatrze Objazdowym z siedzibą w Łodzi. Później występowała na scenach łódzkich: od sezonu 1947/48 do końca stycznia 1949 w Teatrze Wojska Polskiego, od lutego 1949 do marca 1951 w Teatrze Osa, od marca 1951 do końca 1952 grała w połączonych Teatrach Muzycznych, od 1953 do końca sezonu 1969/70 w Teatrze Ziemi Łódzkiej.
Zagrała takie role, jak: Ciocia Basia (Jadzia wdowa), Walentowa (Romans z wodewilu) – 1949; Westa (Orfeusz w piekle, 1951), Nenienie (Pieją koguty, 1953), Arina Pantelejmonowna (Ożenek, 1954), Warasowa (Kłopot z mężczyznami, 1955), Anna (Podróżni, 1956), Pani Fielding (Świerszcz za kominem, 1957), Tadrachowa (Moralność pani Dulskiej, 1960); Berta (Niemcy), Nanon (Eugenia Grandet) – 1962; Eleonora (Cyd, 1963), Zofia Sworzeniowa (Dom kobiet, 1965), Gospodyni Perkins (Kamerdyner, 1967), Pani Lubartowska (Aszantka, 1968).
Bibliografia
Bibl.: Almanach 1983/84; 20 lat T. Powszechnego w Łodzi 1945–65 s. 14; Kaszyński: Teatr łódz.; Mrozińska: Trzy sezony; T. Ziemi Łódzkiej 1951–71 (il.); Gł. Rob. 1984 nr 29; Akt zgonu nr V–147/1984, USC Łódź-Centrum; Akta (fot.), ZASP; Almanach 1944–59.
Ikonografia
Fot. – Bibl. Nar., IS PAN.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
Biogram z Almanachu Sceny Polskiej
Dominika Bartosiewicz (11 I 1897 Łódź - 31 I 1984 Łódź) aktorka. Od 1921 pracowała na scenach łódź., m. in. w T. Popularnym (1923-29), w Objazdowym T. Zrzeszenia Artystów (1929-33), znów w T. Popularnym i T. Miejskich (1933-39). Na początku 1945 znalazła się w grupie aktorów organizujących pierwsze powojenne przedstawienia w Łodzi ("Nasza jest Łódź", "Panna rekrutem" Stefańskiego, "Wóz Drzymały" Rączkowskiego). W 1946 występowała w T. Domu Żołnierza w Modlinie, w 1947 w Woj. T. Objazdowym z siedżibą w Łodzi, w sez. 1948/49 w T. Wojska Polskiego (np. Pokusa II w "Igraszkach z diabłem" Drdy), a równocześnie w l. 1948-51 brała udział w przedstawieniach łódź. T. Literacko-Satyrycznego "Osa", następnie grała w Połączonych T. Muzycznych (1951-53) w Łodzi, w l. 1953-70 w T. Ziemi Łódzkiej. Grała m. in. Zosię ("Karpaccy górale" Korzeniowskiego), Lipowską ("Szczęście Frania" Perzyńskiego), Bertę ("Niemcy" Kruczkowskiego), Matkę ("Aszantka" Perzyńskiego), Eleonorę ("Cyd" Corneille'a - Wyspiańskiego), Tadrachową ("Moralność pani Dulskiej" Zapolskiej), Staruchę ("Kowal, pieniądze i gwiazdy" Szaniawskiego).
Źródło: Almanach Sceny Polskiej 1983/84. Tom XXV. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe - Warszawa 1987.
