Osoby

KACZOROWSKI Antoni (5 grudnia 1893 Lwów – 3 lipca 1982 Szczecin),

aktor, śpiewak, reżyser, dyrektor teatru. 

Był synem Józefa Kaczorowskiego i Heleny ze Żbikowskich; mężem najpierw aktorki Janiny Kaczorowskiej z domu Wąsik (ślub prawdopodobnie w 1913), a potem Włoszki, śpiewaczki Ernestyny Rami. Wychowywał się i uczył we Lwowie, gdzie skończył sześć klas gimnazjum i zaliczył trzyletnie kursy inżynieryjne, W jednej z kilku wersji życiorysu podawał, że po ukończeniu Szkoły Aplikacyjnej przy Warszawskich Teatrach Rządowych w Warszawie, debiutował w 1912 w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie, a wkrótce przeniósł się do Teatru Ludowego, ale wiadomości tych nie można potwierdzić. Wiadomo natomiast, że we wrześniu 1911 należał do zespołu Teatru Kujawskiego we Włocławku pod kierownictwem Stefana Zborowskiego i Antoniego Wzorczykowskiego. 

Był aktorem śpiewającym i już w 1914 w Rzeszowie występował w operetkowym zespole Andrzeja Lelewicza, np. w Ewie i Romantycznej żonie. Od października do grudnia 1914 był w zespołach polskich w Rosji, najpierw u Krzyżanowskiego w Petersburgu, potem u Jerzego Siekierzyńskiego w Moskwie. W 1915–16 występował w Warszawie na kilku scenach: w Teatrze dla Wszystkich, Teatrze Ludowym na Karowej, Teatrze Powszechnym na Chłodnej, w teatrzyku Polskie Miniatury oraz w variétés Marszałkowska 118 i Palais de Glace na Nowym Świecie. W sezonie 1916/17 grał w Teatrze Popularnym i w kabarecie Czarny Kot w Lublinie, od jesieni 1917 w Płocku u L. Szejera, a w 1918 z zespołem Krzyżanowskiego odbył długie tournée po Rosji (m.in.: Kijów, Moskwa, Petersburg, Charków). W 1919 w Kielcach grał od stycznia do kwietnia pod kierownictwem A. Millera w Teatrze Polskim, od 1 do 14 maja sam kierował tym teatrem, a w czerwcu występował tu w teatrze Corso, po czym wyjechał do Warszawy. 

W początku lipca 1919 występował w Kaliszu w Teatrze Letnim w Ogródku Warszawskim, a we wrześniu i październiku tego roku w Teatrze Miejskim. Na sezon 1919/20 zaangażował się do Teatru Polskiego pod dyrekcją Henryka Czarneckiego w Sosnowcu, w kwietniu 1920 był z zespołem Tadeusza Wołowskiego w Kielcach, a później znowu (zapewne do końca 1921) u Czarneckiego w Sosnowcu i brał udział w spektaklach podczas akcji plebiscytowej na Śląsku. W pierwszej połowie 1922 występował na scenach Krakowa: w Teatrze Bagatela (w styczniu) i Teatrze Nowości (w operetkach: od stycznia do marca w Urszuli, w maju jako Wielki Książę w Szale miłości), a latem tego roku w Krynicy u Henryka Cudnowskiego. W sezonach 1922/23 i 1923/24 był w zespole krakowskiej operetki Nowości pod kierownictwem Tadeusza Pilarskiego, z którym występował m.in. w Kielcach, Przemyślu, Stanisławowie, Tarnowie, a w sezonie 1923/24 w Teatrze Miejskim w Bydgoszczy, gdzie zaczął też reżyserować (Manewry jesienne, 1924). Od wiosny do jesieni 1924 nadal występował w objeździe z operetką Pilarskiego (m.in. w Przemyślu, Łodzi, Piotrkowie, Brześciu nad Bugiem), a sam np. w popisach estradowych w teatrze w ogrodzie „Bagatela” w Warszawie. 

Na sezon 1924/25 zaangażował się do Teatru Miejskiego w Grudziądzu, gdzie reżyserował większość wystawianych operetek, a wystąpił np. w: Dziewczęciu z Holandii, Wesołej wdówce (jako Niegus), Najpiękniejszej z kobiet (Książę Joachim), Róży Stambułu (Frydolin), Dzwonach z Corneville (Wójt); pobyt Kaczorowskiego w Grudziądzu przerwało bankructwo teatru w styczniu 1925. Wiosną 1925 (od marca) wziął udział w dużym objeździe zespołu pod nazwą Zrzeszenie Artystów Krakowskich i Warszawskich, m.in. w Piotrkowie, Częstochowie, Radomiu, Kielcach, Białymstoku, Grodnie, Brześciu nad Bugiem i w większych miastach Kresów Wschodnich, Małopolski, Wielkopolski, Pomorza; grano „najnowsze komedie i farsy”, wśród nich Pierścień z szafirem i Znaleziono nagą kobietę oraz operetkę Hrabina Marica, a Kaczorowski w tym zespole był też reżyserem. Od marca 1926, jako reżyser i kierownik zespołu operetkowego, brał udział w kolejnym objeździe (Siedlce, Łomża, Piotrków, Częstochowa, Będzin, Sosnowiec, Kielce, Radom). W czerwcu tego roku grał rolę tytułową w Baronie Kimmlu w Krakowie w Teatrze Operetka Nowości i gościnnie w Teatrze Nowości w Warszawie, gdzie wystąpił też w Księżnej cyrkówce, a w lipcu w Tańcu szczęścia. W sezonie 1926/27 występował w Krakowie w zespole Teatru Popularnego Nowości i w 1927 był z nim w objeździe z operetką Adieu, Mimi, m.in. w Lublinie, Zamościu, Chełmie, Kowlu, Równem, Łucku, Brodach, Tarnopolu. W sezonie 1927/28 starał się, bez powodzenia, o dyrekcję Teatru Miejskiego w Sosnowcu i ostatecznie został tu do końca 1927 jako aktor. 

Od 7 stycznia do 5 lutego 1928 w Kaliszu, był kierownikiem i reżyserem w kinoteatrze „Stylowym” (wystawiał m.in. rewie: Puśćmy się..!, Pod kołderką, Tylko za gotówkę), a w czerwcu tego roku prowadził tu też w sali Stowarzyszenia Rzemieślników Chrześcijan kabaret z rewią. Potem zorganizował i w 1928–30 prowadził, objazdowy zespół rewiowy, zwany Rewią Poznańską (m.in. 24–25 sierpnia 1929 reklamowała w Poznaniu Powszechną Wystawę Krajową: PeWuKę). Zespół ten pod jego kierownictwem występował w ponad 60. miastach, m.in. w 1928: w Krakowie, Kielcach (5 lipca, 8 września), Przemyślu (2 września, 1 grudnia), Tarnowie (3 września), Radomiu (29–30 listopada), Stanisławowie (grudzień); w 1929: w Płocku (2, 3, 9 marca), Częstochowie (29 lipca), Sandomierzu, latem też we Lwowie i Wilnie (tu: 24 i 25 sierpnia tego roku w Teatrze Polskim), w Kaliszu (16, 17 listopada); w 1930: w Tarnowie (marzec, kwiecień), Płocku (28 i 29 maja), Radomiu i Kielcach (czerwiec), Sandomierzu (26 lipca), Częstochowie (3 września). Prezentował w tych miastach takie rewie, jak: 100 pięknych dziewcząt, Siadaj pan!, Idź pan spać, Czy Anna jest panna?, Abram, ja ci zagram, Coś dla każdego. 

W grudniu 1930 występował w przedstawieniach rewiowych w Radomiu, w 1931 prowadził zespół pod nazwą Rewia Krakowska, np. w Kaliszu (24 marca) i Stanisławowie (3 października). W 1932 przeniósł się na dłużej do Lwowa. Kierował tu, we wrześniu i październiku 1932, zespołem Zrzeszenia Artystów Krakowskich w kinorewii „Colosseum” na Słonecznej (11 premier, m.in.: Kiedy Ksawera chce kawalera, Grunt się nie przejmować), a w maju i wrześniu 1933 Rewią Krakowską w kinie „Stylowym” (obchodził wtedy jubileusz 25-lecia pracy). Występował też z różnymi zespołami artystów operetkowych, np. w Płocku (7 i 8 kwietnia 1934), a w Kaliszu (także w kwietniu 1934) w kinoteatrze „Oaza” w szopce politycznej Szachy pana Marszałka i w rewiach Gwiżdżemy na kryzys, Kiedy dziewczynki idą spać. Grywał w Powszechnym Teatrze Żołnierza we Lwowie, np. w lutym 1937 w Damach i huzarach i w Księżniczce czardasza, bawił publiczność na tak zwanych „wieczorach”, np. w 1937 w Kielcach. 

Organizował też, przeważnie niewielkie, doraźne objazdowe zespoły pod różnymi nazwami, jak: Lwowski Teatr Rewii i Operetki (Płock: 8 i 9 września 1934), Teatr Rewii i Operetki Lwowskiej (Kielce: Choć goło, ale wesoło, 24 listopada 1936), Wesoła Lwowska Rewia (Stanisławów: październik 1937), Rewia Lwowska (Kielce: Jak się bawi Lwów, 16 listopada 1937), zespół rewiowy występujący 21–28 lutego 1938 w Krakowie, czy Wesoła Piątka, która wiosną i latem tego roku dawała rewie Co wolno wojewodzie i Przy zamkniętych drzwiach w Krakowie, Poznaniu oraz podczas długiego objazdu na Wileńszczyźnie. 

Po wybuchu II wojny światowej, i po 17 września 1939, znalazł się pod okupacją sowiecką we Lwowie, gdzie występował w tak zwanej Amatorskiej Operetce, np. w Księżniczce czardasza. Aresztowany, był więziony w obozach pracy w ZSRR, m.in. w okolicach Orenburga. Po tak zwanym układzie Sikorski-Majski, jesienią 1941 dotarł do Buzułuku, gdzie formowała się Armia Polska pod dowództwem generała Władysława Andersa. Już w końcu września 1941 odbyło się w Tockoje, zorganizowane przez Kaczorowskiego, pierwsze polskie przedstawienie rewiowe dla żołnierzy. Wraz z Armią Polską w 1942 opuścił ZSRR i przeszedł cały jej szlak przez Iran, Palestynę, Egipt, Włochy, aż do Wielkiej Brytanii. Przez cały czas występował w imprezach i koncertach, organizowanych dla żołnierzy Armii Polskiej przez teatralne czołówki; brał też np. udział 1 grudnia 1942 w „wieczorze humoru i arii operetkowych” w Teatrze Żołnierskim Domu Uzdrowieńców pod kierownictwem Józefa Bzowskiego. Od 1943 występował w przedstawieniach Teatru Dramatycznego 2 Korpusu i grał np.: Rotmistrza (Damy i huzary, 1943), Arganta (Szelmostwa Skapena, 1944), Organistę (Wesele na Górnym Śląsku, 1944), Woźnego (Gdzie diabeł nie może, 1945). W październiku 1945 utworzył we Włoszech Czołówkę Koncertową 2 Korpusu; był jej kierownikiem i reżyserem, wystawiał rewiowe składanki, które cieszyły się dużym powodzeniem. W 1946 z Teatrem Dramatycznym 2 Korpusu przybył do Wielkiej Brytanii. W 1947 w Anglii należał do zespołu Mała Rewia Feliksa Konarskiego, ale jeszcze w tym samym roku wrócił do Polski. 

W sezonie 1947/48 grał najpierw w Teatrze Miejskim w Sosnowcu i reżyserował tu farsę Koniec świata (11 października 1947), a w kwietniu 1948 w Teatrze Miejskim w Rzeszowie wystawił Rozkoszną dziewczynę. Próbował przedwojennymi sposobami organizować objazdowe zespoły operetkowe, ale bez powodzenia. W 1948 zaangażował się do Teatru Komedii Muzycznej „Lutnia” w Łodzi i grał tu do końca sezonu 1950/51. W sezonie 1951/52 był w dwóch teatrach: w Teatrze im. Węgierki w Białymstoku i w Teatrze Muzycznym w Lublinie, od 1952/53 do 30 kwietnia 1955 występował w Operetce Śląskiej w Gliwicach, w 1955/56 w Teatrze im. Fredry w Gnieźnie, od 1 lipca 1956 do 30 kwietnia 1957 w Operetce Poznańskiej, a w 1956/57 także w Poznańskiej Komedii Muzycznej. W sezonie 1958/59 osiadł w Szczecinie, zaangażował się do Operetki (potem Teatru Muzycznego) i na tej scenie pozostał do końca 1969/70, to jest do emerytury; tu też 19 marca 1962 obchodził jubileusz 50-lecia pracy artystycznej, i z tej okazji wystąpił jako Hrabia Camero w Baronie cygańskim. 

W latach powojennych zagrał m.in. w Sosnowcu: Kłosa (Koniec świata, 1947); w Rzeszowie: Feliksa (Rozkoszna dziewczyna, 1948); w Łodzi: Menelaosa (Piękna Helena) i Aleksego (Cnotliwa Zuzanna) – 1948 oraz George’a Stana (Swobodny wiatr, 1950); w Białymstoku: Caramanchela (Zielony Gil, 1951); w Lublinie: Styxa (Orfeusz w piekle, 1952) w Gliwicach: Tschölla (Domek trzech dziewcząt; 13 maja 1953 obchodził w tej roli 40-lecie pracy), Feriego (Księżniczka czardasza) i Tomasza (Swobodny wiatr) – 1954; w Gnieźnie: Petkowa (Żołnierz i bohater, 1956); w Poznaniu: Barona Mirko Zetę (Wesoła wdówka, 1956), von Loebena (Krysia leśniczanka, 1957); w Szczecinie: Bonzę (Wiktoria i jej huzar, 1958), Filipa (Bal w operze, 1959), Oberżystę (Zamek na Czorsztynie, 1961), Priczicza (Wesoła wdówka, 1964), von Scharnagla (Ptasznik z Tyrolu, 1966), Czeka (Hrabina Marica, 1967), Inspicjenta (Nitouche, 1968). Ostatni raz wystąpił 15 listopada 1970 w roli sternika Kaiki (Inez). 

W latach międzywojennych był na tak zwanej prowincji bardzo popularnym aktorem operetki, rewii i kabaretu. Według Henryka Szletyńskiego:

Wzrostu wysokiego, szczupły i długonogi, o wąskiej, banalnej twarzy, posiadał siłę komiczną żywiołową i niezwyczajną, giętkość, kawałek ujmującego głosu, muzykalność, pyszne utanecznienie,

był utalentowany, ale „całkowicie zeszmirzony”;

bawił i nade wszystko śmieszył widownię swoją

jaskrawą sztuką jako piosenkarz (gdy trzeba było,

to i romantyczno-liryczny), monologista, kuplecista,

konferansjer, tancerz charakterystyczny i komiczny;

Ludwik Sempoliński dodawał:

Kaczorowski był niesłychanie ciekawym typem w ówczesnym światku teatralnym. Niepozbawiony zdolności aktorskich i vis comica szarżował, ile się dało, i na scenie, i w życiu. W zasadzie aktor operetkowy, przerzucał się stosownie do okoliczności

i potrzeby z operetki do rewii.

Gdy prowadził zespoły dawał

składanki o charakterze rewiowym, niekiedy włączając skromny wodewil lub małą operetkę 

(Szletyński).

Jego sposoby na przyciągnięcie publiczności, stosowane zwłaszcza w objeździe, przeszły do legendy i teatralnej anegdoty, np. gdy określenia „Król humoru” w jakiejś miejscowości użył inny aktor, wtedy Kaczorowski na swoich afiszach pisał o sobie: „Cesarz humoru”, „Mikado śmiechu” lub: „Napoleon radości”, „Papież wesołości”. 

Bibliografia

Almanach 1981/82: Almanach t. bydg. s. 86 (il.); Artyści emigracyjnej Melpomeny 1939–95; 40 lat szczecińskiej sceny muz. (il.); X-lecie T. Muzycznego w Szczecinie 1957–67 (il.); 10 lat Operetki Śląskiej 1952–62 (il.); Felczyński: Fredreum s. 191, 197; Kaszyński: Teatralia; Komorowska: Za kurtyną lat; Konarska-Pabiniak: Repertuar; Kruk: Życie teatr.; Piekarski: Mars i Melpomena (il.); XV lat Operetki w Łodzi; Pleśniarowicz: Kartki z dziejów; Sempoliński: Wielcy artyści; Szletyński: Siedem gawęd s. 114–116; T. im. Siemaszkowej 1944–94; Z dziejów teatru w Grudziądzu s. 59, 65; Żuchowski: Panorama; Żywot: Dwadzieścia sezonów; Dz. Peters. 1914 nr 1346; Ekran i Scena 1924 nr 14; Gaz. Kiel. 1919 nr 76–134; Gaz. Kuj. 1911 nr 218; Głos Szcz. 1962 nr 63 (il.), 1970 nr 271 (il.); Gon. Krak. 1922 nr 4, 13, 27, 77, 81; Kron. m. Poznania 1981 nr 2 s. 47–50 (il.); Kur. Stan. 1928 nr 440; Kur. Szcz. 1970 nr 267 (il.). 270 (il.); Kur. Warsz. 1925 nr 67, 68, 1926 nr 64, 1927 nr 137, 1930 nr 341, 1937 nr 38, 51; Pam. Teatr. 1963 z. 1–4 s. 38, 1997 z. 1–4 s. 703, 1998 z. 1–2 s. 2, 15, 33, 36–44, 2009 z. 1–2 s. 69, 70; Prz. Teatr. i Film. 1924 nr 8 s. 51, nr 11 s. 17 (il.), 21, nr 16–19, 21 s. 32, nr 24 s. 15, 1925 nr 2 s. 24–25 (il.); Prz. Teatr. i Kinematogr. 1922 nr 21, 30/31; Scena Pol. 1922 z. 11–12; Akta (fot.), ZASP; Błasiak: T. kielecki przed 1939 s. 71–74, 82, 93, 97, 101, 107, 111, 112, 122, 123; Programy i wycinki prasowe, IS PAN; Spis ZASP 1923, 1949; Straus: Repertuar 1914–15, 1915–16; Wosiek: Teatry objazdowe; Almanach 1944–59; encyklopedia.szczecin.pl 

Ikonografia

Fot. – IS PAN, MTWarszawa, NAC.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.

Nota biograficzna

ANTONI KACZOROWSKI (1893-1982) - aktor, śpiewak, reżyser, dyrektor teatru;
Ur. 5 XII 1893 we Lwowie w rodzinie Józefa i Heleny z d. Żbikowskiej. Tu ukończył szkołę średnią. Potem wyjechał do Warszawy, gdzie naukę kontynuował w Szkole Dramatycznej przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym. Kształcił się w klasie dykcji i deklamacji, m.in. pod kierunkiem Mieczysława Frenkiela, Józefa Śliwickiego, Bolesława Ładnowskiego, Władysława Szczawińskiego i Teodora Rolanda. Śpiewu uczył się u światowej sławy tenora, Aleksandra Myszugi. W czerwcu 1912 na publicznym egzaminie, kończącym studia, wystąpił w rolach: Fedyckiego w komedii Zapolskiej Ich czworo, Heliodora w jednoaktówce Blizińskiego Marcowy kawaler oraz Papkina w Zemście Fredry. W tym samym roku za sprawą Ludwika Solskiego został zatrudniony w krakowskim Teatrze im. Słowackiego, gdzie zadebiutował w Nocy listopadowej Wyspiańskiego. Wkrótce przeniósł się do Teatru Ludowego, kierowanego przez Edmunda Rygiera. Tam grywał w dramatach, wodewilach i operetkach. W 1915 powrócił do Warszawy. We wrześniu tego roku wystąpił w programie Car jedzie w teatrze "Polskie Miniatury" przy Nowym Świecie. Później związał się z zespołem Cze-sława Krzyżanowskiego, z którym udał się na kilkumiesięczne tournée po dużych miastach Imperium Rosyjskiego - Petersburgu, Moskwie, Kijowie i Charkowie. W 1916 odbył krótką służbę w armii austriackiej. W latach 1918-1921 grał w zespole Henryka Czarneckiego, występując podczas plebiscytu na Górnym Śląsku, m.in. w Sosnowcu, Szopienicach i Katowicach.
W sezonie 1923/24 przeniósł się do Krakowskiej Operetki Teatru "Nowości" Tadeusza Pilarskiego (ojca), zajmując miejsce odchodzącego z teatru ulubieńca publiczności Krakowa i Lwowa, Józefa Solnickiego. Dość szybko uzyskał status czołowego komika i wodewilisty zespołu. W Krakowskiej Operetce zadebiutował jako reżyser Manewrami jesiennymi Kálmána. W 1924 wraz zespołem KOTN wyjechał w kilkunastomiesięczną trasę objazdową po Kresach, Małopolsce, Wielkopolsce i Pomorzu. Przez krótki czas wraz z krakowskim zespołem grał na scenie bydgoskiej, kierowanej przez Józefa Karbowskiego. Po występach w warszawskiej "Bagateli" pisano: "(...) doskonały komik operetki krakowskiej p. Antoni Kaczorowski, który podczas występów w Krakowie, Bydgoszczy oraz objazdach po Polsce, zdobył sobie sympatię publiczności oraz uznanie prasy za odtworzenie całego szeregu świetnie stworzonych typów charakterystyczno-komicznych. Aktor ten jest zarazem niezrównanym w popisach solowych i estradowych" ("Przegląd Teatralny i Filmowy" z 22 VIII 1924).
Na początku II 1926 wystąpił w Łodzi z tekstami Andrzeja Własta, a później w warszawskim teatrze "Nowości", gdzie grał i reżyserował Księżniczkę cyrkówkę Kálmána i Barona Kimla Kolla (VI 1926). Na krótko powrócił do Łodzi, po czym w Warszawie wystawił Taniec szczęścia Stolza (14 VII 1926). W latach 1927-1929 grał i reżyserował przedstawienia w Teatrze Miejskim w Grudziądzu, kierowanym przez Stanisława Książka i Jana Otrembskiego.
Ważnym miejscem na artystycznej trasie Kaczorowskiego stał się Kalisz. W okresie międzywojennym występował tam wielokrotnie. Po raz pierwszy 1-2 VII 1919 w operetce Czarodziejskie skrzypce Offenbacha w Teatrze Letnim w Ogród-ku Warszawskim Józefa Wypiszczyka. W tym samym roku w Teatrze Miejskim (sala Stowarzyszenia Rzemieślników Chrześcijan przy ul. Piekarskiej 13) zagrał w Zemście Fredry (11, 13, 14 IX) oraz operetkach Cnotliwa Zuzanna Gilberta (16, 17, 21 IX) i Księżniczka czardasza Kálmána (23, 27, 28 IX). W I 1928 ponownie zawitał do Kalisza. Początkowo działał w teatrze rewiowym przy kinoteatrze "Stylowy" na ul. Ciasnej 21, gdzie był kierownikiem artystycznym, reżyserem i aktorem. Grał w rewiach Puśćmy się ...! (7-14 I - także reżyseria), Chłopiec czy dziewczyn-ka (15 I - rewia karnawałowa), Kaliszanko, cudny śnie, Tylko za gotówkę, Bez łapówek oraz operetce Szalona Lola Kolla (22, 27, 28 I). Wraz z Kaliskim Kabaretem wystąpił w sali Stowarzyszenia Rzemieślników Chrześcijan w rewii Siadaj pan! (3 VI), na którą składały się utwory kabaretowe miejscowych autorów, natomiast z artystami Rewii Poznańskiej zagrał w spektaklu Coś dla każdego (16 i 17 XI). Ponownie w Kaliszu w latach 30. z aktorami Rewii Krakowskiej (24 III 1931), a trzy lata później z Lucyną Messal w szopce politycznej Szachy pana Marszałka (19-22 IV 1934) oraz w rewii Kiedy dziewczynki idą spać (25-29 IV 1934). Oba przedstawienia odbyły się w kinoteatrze "Oaza". Na początku lat trzydziestych powrócił do Krakowa do Teatru Popularnego. Tu pod dyrekcją Tadeusza Pilarskiego (ojca), Jana Dobiesława i Antoniego Piekarskiego występował aż do chwili likwidacji tej sceny w 1932. Jak większość aktorów teatrów muzycznych, pozbawionych w tym okresie opieki przez państwo, Kaczorowski zajął się organizowaniem własnych objazdowych zespołów rewiowych i operetkowych, z którymi występował m.in. w Płocku i Radomiu. Podobny zespół założył przy lwowskim kinie Colosseum. W 1939 został zaangażowany jako aktor i reżyser do rekonstruowanej przez Mieczysława Szpakiewicza sceny operetkowej przy Teatrze Miejskim we Lwowie.
Wybuch wojny zastał go we Lwowie. W 1941 wstąpił do tworzonej w ZSRR przez gen. Andersa Armii Polskiej. Był podporucznikiem 1. Pułku Ułanów Krechowieckich, odtworzonego w ramach Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Przeszedł cały szlak bojowy - Iran, Syrię, Palestynę, Egipt aż do Włoch. W szeregach 2. Korpusu Polskiego brał udział w walkach pod Monte Cassino, bitwie o Ankonę i Bolonię. W dniu 31 V 1947 roku został przeniesiony do Anglii celem zdemobilizowania. Do Polski powrócił 9 VI 1947. Zdemobilizowany na podstawie rozkazu nr 0181 z dn. 18 VIII 1945 Naczelnego Dowódcy WP (dok. wydany przez R.K.U. Kraków-Miasto - mjr Władysław Nalewajko).
W latach 1941-1944 występował w małych zespołach polowych, m.in. w Tocku (ZSRR), w teatrze żołnierskim H. Ordonówny. Potem związał się z Teatrem Dramatycznym Armii Polskiej na Wschodzie (późniejszy Teatr Dramatyczny 2 Korpusu Polskiego) pod kier. art. Jadwigi Domańskiej i Wacława Radulskiego. Na terenie Włoch śpiewał w operetkach i operach buffo, m.in. partię Bartola w Cyruliku Sewilskim G. Rossiniego u boku Beniamino Gigli.

Po powrocie do Polski występował i reżyserował gościnnie na wielu scenach, m.in. w Opolu, Częstochowie, Białymstoku i Lublinie. W Teatrze Miejskim w Sosnowcu wyreżyserował Koniec świata Bakala (prem. 11 X 1947). W Teatrze Ziemi Rzeszowskiej pod dyr. Kazimierza Biernackiego wystąpił w roli Freda Williamsa w sztuce Simonowa Harry Smith odkrywa Amerykę (prem. 1 V 1948). Na cztery lata (1948-1952) związał się z łódzkim Teatrem Komedii Muzycznej "Lutnia" przy ul. Piotrkowskiej, kierowanym przez Władysława Szczawińskiego. Tu m.in. zagrał garsona Aleksego w Cnotliwej Zuzannie Gilberta (prem. 7 VIII 1948).
W latach 1952-1955 był solistą pierwszego powołanego po wojnie państwowego teatru operetkowego, Operetki Śląskiej w Gliwicach. Śpiewał m.in. partie Eunucha w Krainie uśmiechu Lehara, Styksa w Orfeuszu w piekle Offenbacha, barona Zetę w Wesołej wdówce Lehara, hrabiego Feri'ego von Kerekesa w Księżniczce czardasza Kálmána. Tu 13 V 1953 rolą Christiana Tscholla w Domku trzech dziewcząt Schuberta obchodził jubileusz czterdziestolecia pracy artystycznej.
W latach 1955-1956 występował jako aktor w Teatrze im. A Fredry w Gnieźnie. Od 1956 śpiewał na scenie Operetki Poznańskiej.
W 1958 osiedlił się na stałe w Szczecinie, gdzie zamieszkał przy Alei Piastów 14/5. Występował na scenie Operetki (późniejszego Państwowego Teatru Muzycznego). Stworzył dziesiątki niezapomnianych kreacji, m.in. Bartola w Cyruliku Sewilskim Rossiniego, dyrektora teatru w Bajaderze Kálmána, Franciszka w Dorinie Gilberta, Menelaja w Pięknej Helenie Offenbacha, barona Zetę w Wesołej wdówce Lehara. Grywał także role dramatyczne: upiora i dziedzica w Dziadach Mickiewicza, Żyda w Weselu, Wyspiańskiego, Papkina w Zemście Fredry. Pięćdziesięciolecie pracy artystycznej (19 III 1962) uczcił rolą hr. Archibalda Carnera w Baronie cygańskim Straussa, zaś pięćdziesięciopięciolecie (11 III 1967) występem w operetce Renza Dziękuję ci, Ewo. Po raz ostatni przed przejściem na emeryturę wystąpił na szczecińskiej scenie w roli Kaiki w śpiewogrze Borowskiego Inez (prem. 12 III 1970).
Współpracował z Polskim Radiem, biorąc udział m.in. w programach z cyklu "Podwieczorek przy mikrofonie", w których prezentował skecze i popularne przeboje okresu międzywojennego z repertuaru Eugeniusza Bodo, Fryderyka Járosy'ego, Konrada Toma i Kazimierza Krukowskiego.

W słynącym z ekstrawagancji środowisku aktorskim uważany był za wielkiego oryginała. Za człowieka niezwykle serdecznego, życzliwego i dowcipnego, który umie śmiać się ze wszystkich i ze wszystkiego, także z siebie. Umiejętnie potrafił zadbać o własne interesy, m.in. poprzez anonimowe zachęcanie przygodnych przechodniów do uczestnictwa w programach, rewiach i spektaklach ze swoim udziałem. Przez publiczność nazywany "królem humoru" lub "mikadem śmiechu". Występy estradowe rozpoczynał napisanym przez siebie tzw. "Entrée Kaczorowskiego": Uszanowanie, panie panowie, Humoru danie podam tu wam. Mikadom wszakoż, dowcipu smakosz, Cesarz humoru i żartu sam. Pozwolę sobie, w dzisiejszej dobie, We własnej osobie zaśpiewać wam. Antoni Kaczorowski to ja! Ça va!, Voilá! A to jest humor boski, A z nim jest piosnka ta...
Zm. 3 VII 1982. Pochowany na szczecińskim Cmentarzu Centralnym (kwatera 84d-7-11).
Dwukrotnie żonaty. Z aktorką i śpiewaczką Janiną z d. Wąsik (ur. 29 XI 1889 Warszawa, zm. 28 XI 1985 Skolimów), która występowała pod nazwiskiem Wąsowicz, Dunin-Wąsowicz lub Dunin-Wąsowicz Kaczorowska. Ponownie żonaty z Włoszką, Ernestyną Rami. O artyście pisano: "Kaczorowski był niesłychanie ciekawym typem w ówczesnym światku teatralnym. Nie pozbawiony zdolności aktorskich i vis comica szarżował, ile się dało, i na scenie, i w życiu. W zasadzie aktor operetkowy, przerzucał się stosownie do okoliczności i potrzeby z operetki do rewii" (L. Sempoliński) "Kaczorowskiego zapamiętałam jako zdolnego aktora, ale w jego grze odczuwałam zbyt wiele prowincjonalnej maniery. Tacy ludzie, jak on, tworzyli atmosferę, w której rozkwitała nasza sztuka" (X. Grey) Odznaczenia: Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami Brytyjski Medal Wojenny Brytyjska Gwiazda za Wojnę 1939-1945 Gwiazda Italii Gwiazda Afryki Medal Wojska Polskiego Krzyż Monte Cassino Złoty Krzyż Zasługi (7 III 1962) Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (3 III 1967) Złota Odznaka "Gryf Pomorski" Bibliografia: Almanach sceny polskiej 1985/1986, t. XXVII, Warszawa 1993; Ka-czyński B., Dawnych wspomnień czar. Xenia Grey - Księżna Chicago, Warszawa 1993; Kaczorowski A., Życiorys, spisany 28 VI 1971; Kaszyński S., Teatralia kaliskie, Łódź 1972; Kozłowska I., Teatr w Kaliszu w okresie II Rzeczypospolitej, Ka-lisz 2005; Markow R., Mikado humoru [w:] Ku Słońcu 125 (red. M. Czarniecki), Szczecin 1987; Sempoliński L., Wielcy artyści małych scen, Warszawa 1968; Słownik biograficzny teatru polskiego, t. 3 (w oprac.); Weczer A., 55 lat na scenie, "Panorama Północy" 1967 nr 20; Wittlin T., Pieśniarka Warszawy. Hanka Ordonówna i jej świat, Warszawa 1990; "Ziemia Kaliska. Miesięcznik regionalny" 1931. Autor noty biograficznej: Andrzej Androchowicz