Osoby

GÓRECKI Leon (27 marca 1922 Ostrów Wielkopolski – 12 marca 1983 Warszawa),

aktor, reżyser. 

Był synem Leona Góreckiego i Joanny z Bocheńskich; mężem Marii z Grzybowiczów. W kwietniu 1944 zdał maturę na tajnych kompletach w szkole im. Michała Konarskiego w Warszawie. Studia aktorskie rozpoczął w kwietniu 1945 w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej w Łodzi, studiował tu także w roku akademickim 1945/46. W sezonach 1946/47 i 1947/48 był słuchaczem Studia Aktorskiego Iwo Galla przy Miejskim Teatrze Wybrzeże w Gdyni i jednocześnie, do końca sezonu 1948/49 aktorem tego teatru. W sezonach 1949/50–1952/53 grał w Teatrze im. Jaracza w Łodzi. W 1953 zdał eksternistyczny egzamin aktorski. 

Od 1 października 1953 należał do zespołu Teatru Polskiego w Bielsku i Cieszynie, ale wkrótce przeniósł się do Teatru Ludowego w Warszawie i występował tu od 1 listopada 1953 do końca sezonu 1956/57. W Gdyni zagrał m.in. Rybaka w inscenizacji Galla Homer i Orchidea oraz Janusza w Panu Jowialskim, potem występował w rolach drugoplanowych, np. w Łodzi jako: Bagatelka (Dom otwarty), Sebastian (Wieczór Trzech Króli), Miszka (Rewizor), Chudek (Wesołe kumoszki z Windsoru), w Warszawie jako: Kleant (Chory z urojenia), Dormedont (Późna miłość), Dromio z Efezu (Komedia omyłek), Sylwiusz (Sługa dwóch panów), Olszewski (Lekkomyślna siostra). 

Od 1 stycznia 1958 do 1970 był aktorem i asystentem Henryka Tomaszewskiego w Teatrze Pantomimy we Wrocławiu. Wystąpił w wielu głośnych spektaklach, w rolach: Nawoływacza, Melancholika (Maski Arlekina), Doktora (Woyzeck), Majora (Rudzielec), Świętego Józefa (Jasełka), Żebraka (Harfista), Starszego Pana (Poczta). Asystował Tomaszewskiemu przy spektaklach: Suknia (1966), Odejście Fausta (1970), samodzielnie reżyserował Cesarskiego słowika (1960) i Janka muzykanta (1961).

Doświadczenia zdobyte u Tomaszewskiego i fascynacja jego teatrem, przesądziły o dalszej jego pracy, w której zajmował się reżyserią ruchu scenicznego. Opracował w ten sposób wiele spektakli dramatycznych oraz lalkowych na różnych scenach, m.in. w Teatrze im. Horzycy w Toruniu (Czerwone pantofelki, 1965; Przygody rozbójnika Rumcajsa, 1974), Teatrze Wybrzeże w Gdańsku (Nasze miasto, 1972), Teatrze im. Węgierki w Białymstoku (Barbara Radziwiłłówna, 1974) oraz w Warszawie w: Teatrze Polskim (Porfirion osiełek, 1971 i Jak wam się podoba, 1972); Teatrze Współczesnym (Macbett, 1972 i Lir, 1974), Teatrze Ziemi Mazowieckiej (Noc cudów, 1974), Teatrze Dramatycznym (Odprawa posłów greckich, 1974), Teatrze Narodowym (Pluskwa, 1975). Od 1976 do końca życia zaangażowany był w warszawskim Teatrze na Woli; opracował ruch  sceniczny do przedstawień: Pierwszy dzień wolności, Leonce i Lena,  Przedstawienie „Hamleta” we wsi Głucha Dolna. Grał też epizodyczne role, np. Astronoma (Życie Galileusza), Urzędnika, Przechodnia (Ulice sytych), Majordoniusa (Amadeusz). 

Od 1970 do końca życia prowadził zajęcia z pantomimy w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie. W „Pamiętniku Teatralnym” ogłosił wspomnienie pod tytułem Kronika powojennego PIST-u 1945–1946. W 1985 w Warszawie wydano jego książkę Teoria i metodyka ćwiczeń ruchowych aktora. 

Bibliografia

Almanach 1982/83; Hera: Tomaszewski; Kaszyński: Teatr łódz.; K. Smużniak: Wrocławski Teatr Pantomimy 1956–1978, Wrocław 1978 s. 49 Szczepkowska: 20 lat t. na Wybrzeżu; Warsz. szkoła teatr.; Pam. Teatr 1995 z. 1–2 s. 119–128 (L. Górecki; il.); Życie Warsz. 1983 nr 63, 67; Akta (fot.), ZASP; Almanach 1944–59. 

Ikonografia

J. Żebrowski: G. jako Dormedont (Późna miłość), karyk., rys., repr. Ekspress Wiecz. 1954 nr 147; Fot. – ITWarszawa.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.

Biogram w Almanachu Sceny Polskiej

Leon Górecki (27 III 1922 Ostrów Wielkopolski - 12 III 1983 Warszawa), aktor, pedagog. W l. 1945-46 był słuchaczem PIST w Łodzi, 1946-49 studia Iwo Galia w Gdyni oraz aktorem T. Wybrzeże (m. in. Widmo w "Weselu" Wyspiańskiego, Janusz w "Panu Jowialskim" Fredry). W 1949-53 występował w T. im. Jaracza w Łodzi, 1953-57 w T. Ludowym w Warszawie, 1958-70 związany był z wrocł. T. Pantomimy jako aktor, asystent Henryka Tomaszewskiego, a także kier. studia przy tym t. Od 1970 wykładał ruch scen. na wydz. aktorskim warsz. PWST, ponadto był autorem układów ruchowych w wielu przedstawieniach na terenie kraju. Od 1 I 76 grał w T. na Woli w Warszawie, m. in. Astronoma ("Życie Galileusza" Brechta), Urzędnika ("Ulice sytych" Zegadłowicza). W listopadzie 1982 obchodził 30-lecie pracy artystycznej. Źródło: Almanach Sceny Polskiej 1982/83. Tom XXIV. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1987.