BORKOWSKI Borys, właściwie Franciszek Borkowski, także Borys-Borkowski (4 października 1921 Częstochowa – 4 sierpnia 1988 Słupsk),
aktor.
Był synem Bolesława Borkowskiego i Heleny z Niwińskich. Według własnej relacji maturę zdał przed II wojną światową; jak wspominał, jako uczeń gimnazjum przywożony był na przedstawienia teatralne do Sosnowca i Katowic. Po wybuchu wojny, wywieziony na przymusowe roboty do Niemiec, zdołał uciec i do końca okupacji niemieckiej mieszkał w Generalnym Gubernatorstwie, był łącznikiem Armii Krajowej, działał w Radzie Głównej Opiekuńczej. W 1945 rozpoczął studia aktorskie w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej w Łodzi, od maja 1946 do końca sezonu 1946/47 występował w Teatrze Miejskim w Sosnowcu, równocześnie kontynuował naukę w Szkole Dramatycznej przy Teatrze Śląskim w Katowicach. Pod koniec lat 50. zdał w Krakowie eksternistyczny egzamin aktorski.
W sezonie 1947/48 grał w Teatrze Ziemi Pomorskiej w Toruniu, w 1948/49 w Teatrze Polskim w Poznaniu. Od sezonu 1949/50 do końca 1951 występował w Teatrze Śląskim w Katowicach, od stycznia 1952 do końca sezonu 1954/55 w Teatrze Polskim w Poznaniu, od 1955/56 do końca 1957 w poznańskim Teatrze Satyry. Od 1958 do końca sezonu 1960/61 grał w Teatrze im. Jaracza w Olsztynie, w 1961/62 ponownie w poznańskim Teatrze Satyry, w 1962/63 w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie. W sezonach 1963/64–1965/66 był aktorem Teatru Polskiego we Wrocławiu, w 1966/67 i 1968/69–1973/74 ponownie Teatru Śląskiego w Katowicach, w 1967/68 Teatru Polskiego w Bielsku-Białej, w 1974/75– 1975/76 Teatru Dramatycznego w Gdyni. W sezonie 1976/77 występował w Teatrze Dramatycznym w Elblągu, w 1977/78 w Teatrze im. Szaniawskiego w Płocku, w 1978/79–1979/80 w Teatrze Powszechnym w Radomiu, w 1980/81 w Teatrze im. Żeromskiego w Kielcach. W dniu 1 stycznia 1982 przeszedł na emeryturę, ale już od kwietnia 1984 do końca 1986 grał w Teatrze Dramatycznym w Słupsku.
Był aktorem użytecznym, miał w swoim dorobku role główne i drugoplanowe. Do udanych należały, na przykład zagrany „bardzo prosto, konsekwentnie” Prozorow (Trzy siostry, 1962; wyróżnienie na II Ogólnopolskim Festiwalu Sztuk Rosyjskich i Radzieckich w Katowicach), Prezes (Kordian, 1963; wyróżnienie na III Kaliskich Spotkaniach Teatralnych), Rzecki (Pan Wokulski, 1968), któremu „przekazał dużo ciepła, ujmującą delikatność i nieśmiałość” (Maria Podolska), Balzak (Wesele pana Balzaka, 1978), dobrze wspominany przez Jarosława Iwaszkiewicza. Wśród pozostałych ról warto wymienić takie, jak: Edek (Panna Maliczewska), Piquoiseau (Mariusz) – 1947; Oront (Szkoła żon, 1948), Gulajew (Chłopiec z naszego miasta, 1951), Monsieur de la Coterie (Osobliwe zdarzenie, 1953), Odys (Achilles i panny, 1955); Siro (Mandragora, 1956), Achilles (Piękna Helena Janusza Minkiewicza, 1957), Kirkor (Balladyna, 1958), Michał (Pierwszy dzień wolności, 1960), Nił (Mieszczanie, 1961), Mąż (Piersi Tyrezjasza, 1962), Dyndalski (Zemsta, 1963), Eugeniusz (Tango, 1966), Kleant (Świętoszek, 1974), tytułowy w Złodzieju (1975), Michał Gruja (Największa świętość, 1977), Radca Kłaczek (Romans z wodewilu, 1978); Tyrezjasz (Król Edyp), Homer (Rekonstrukcja poety) – 1984; Komisarz (Żegnaj Judaszu, 1985).
Obchodził jubileusze pracy aktorskiej: 25-lecia w roli Baptysty (Poskromienie złośnicy) 5 czerwca 1971 w Katowicach; 30-lecia w roli Mateusza (Ania z Zielonego Wzgórza) 22 stycznia 1976 w Gdyni; 35-lecia w roli Pustelnika (Balladyna) 13 września 1981 w Kielcach i 40-lecia w spektaklu Aktor, na który złożyły się fragmenty różnych jego ról, 21 czerwca 1986 w Słupsku.
Almanach 1987/88; Czachowska: Zapolska; J. Iwaszkiewicz: Dzienniki t. 3, Warszawa 2011; Kuchtówna: Wielkie dni; Linert: T. Śląski 1949–92; Misiorny: Teatry Ziem Zachodnich; Prusiński Jest teatr w Olsztynie (il.); 70 lat T. w Sosnowcu 1897–1967; Teatr Satyry w Poznaniu 1953–1958, Poznań 1958 (il.); Głos Kosz. 1962 nr 264, Głos Pom. 1988 (5–6 VII; il.); Pam. Teatr. 1991 z. 2 s. 126: Pomorze 1963 nr 11; Teatr 1980 nr 13; Trybuna Rob. 1968 nr 24 (M. Podolska); Życie Lit. 1981 nr 40; Życic Warsz. 1978 nr 139 (L. Kobylański); Akta (fot.), ZASP; Arch. B.; Akademia Teatr. Warszawa; Programy (m.in.: „Balladyna” T. im. Żeromskiego, Kielce 1981, nota biograficzna B.; il.; „Aktor”, Słupsk 1986) i wycinki prasowe, IS PAN. Almanach 1944–59.
Z. Łopuszyński (?): B. jako Piquoiseau (Mariusz), rys., 1947, repr. program „Aktora”, Słupsk 1986; L. Legut: Portret (stylizowany na Mariusza z „Ani z Zielonego Wzgórza”), olej – własność siostry aktora, Gdańsk; A. Bilski: B. jako Monsieur de la Coterie (Osobliwe zdarzenie), rys., repr. Express Pozn. 1953 nr 300; Fot: – Bibl. Nar., IS PAN, ITWarszawa.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
array(5) {
["current_page"]=>
int(1)
["total_pages"]=>
int(1)
["total_count"]=>
int(14)
["number_of_photos"]=>
int(34)
["photos"]=>
array(14) {
[0]=>
array(2) {
["description"]=>
string(279) "Trzy siostry, Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego, Koszalin-Słupsk, prem. 26 października 1962. Na zdjęciu: Szadaj Ryszard, Lombardo Mirosława, Jeżewski Władysław, Wolicki Stanisław, Borkowski Borys, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/108243"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/126669.jpg"
}
[1]=>
array(2) {
["description"]=>
string(279) "Trzy siostry, Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego, Koszalin-Słupsk, prem. 26 października 1962. Na zdjęciu: Lombardo Mirosława, Jeżewski Władysław, Borkowski Borys, Wolicki Stanisław, Szadaj Ryszard, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/108244"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/126670.jpg"
}
[2]=>
array(2) {
["description"]=>
string(279) "Trzy siostry, Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego, Koszalin-Słupsk, prem. 26 października 1962. Na zdjęciu: Szadaj Ryszard, Borkowski Borys, Jędrzejewska Henryka, Malska Żelisława, Lombardo Mirosława, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/108245"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/126671.jpg"
}
[3]=>
array(2) {
["description"]=>
string(219) "Trzy siostry, Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego, Koszalin-Słupsk, prem. 26 października 1962. Na zdjęciu: Malska Żelisława, Borkowski Borys, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/108247"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/126673.jpg"
}
[4]=>
array(2) {
["description"]=>
string(219) "Trzy siostry, Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego, Koszalin-Słupsk, prem. 26 października 1962. Na zdjęciu: Malska Żelisława, Borkowski Borys, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/108257"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/126683.jpg"
}
[5]=>
array(2) {
["description"]=>
string(263) "Trzy siostry, Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego, Koszalin-Słupsk, prem. 26 października 1962. Na zdjęciu: Borkowski Borys, Jędrzejewska Henryka, Dobrowolska Halina, Lombardo Mirosława, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/108263"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/126689.jpg"
}
[6]=>
array(2) {
["description"]=>
string(219) "Trzy siostry, Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego, Koszalin-Słupsk, prem. 26 października 1962. Na zdjęciu: Malska Żelisława, Borkowski Borys, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/T/108265"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/126691.jpg"
}
[7]=>
array(2) {
["description"]=>
string(213) "Trzy siostry, Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego, Koszalin-Słupsk, prem. 26 października 1962. Na zdjęciu: Sala Kazimierz, Borkowski Borys, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/N/4395"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/126692.jpg"
}
[8]=>
array(2) {
["description"]=>
string(213) "Trzy siostry, Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego, Koszalin-Słupsk, prem. 26 października 1962. Na zdjęciu: Borkowski Borys, Sala Kazimierz, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/N/4396"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/126693.jpg"
}
[9]=>
array(2) {
["description"]=>
string(261) "Trzy siostry, Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego, Koszalin-Słupsk, prem. 26 października 1962. Na zdjęciu: Borkowski Borys, Jędrzejewska Henryka, Dobrowolska Halina, Lombardo Mirosława, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/N/4399"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/126697.jpg"
}
[10]=>
array(2) {
["description"]=>
string(277) "Trzy siostry, Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego, Koszalin-Słupsk, prem. 26 października 1962. Na zdjęciu: Jędrzejewska Henryka, Malska Żelisława, Borkowski Borys, Szadaj Ryszard, Lombardo Mirosława, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/N/4401"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/126699.jpg"
}
[11]=>
array(2) {
["description"]=>
string(217) "Trzy siostry, Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego, Koszalin-Słupsk, prem. 26 października 1962. Na zdjęciu: Borkowski Borys, Malska Żelisława, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/N/4402"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/126700.jpg"
}
[12]=>
array(2) {
["description"]=>
string(197) "Trzy siostry, Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego, Koszalin-Słupsk, prem. 26 października 1962. Na zdjęciu: Borkowski Borys, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/N/4405"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/126703.jpg"
}
[13]=>
array(2) {
["description"]=>
string(197) "Trzy siostry, Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego, Koszalin-Słupsk, prem. 26 października 1962. Na zdjęciu: Borkowski Borys, fot. Wyszomirska Grażyna, sygn. IT/N/4406"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/126705.jpg"
}
}
}
