Wigilijne wizje Youriego Vámosa w Operze Wrocławskiej
Opera Wrocławska po raz kolejny zaskoczyła widzów niekonwencjonalną obsadą reżyserską w przypadku klasycznego dzieła: po Irinie Brook i sukcesie jej bardzo uwspółcześnionego wydania Kopciuszka Gioacchino Rossiniego, przyszła kolej na równie udaną i niebanalną inscenizację Don Giovanniego Wolfganga Amadeusza Mozarta, której dokonał André Heller-Lopes. Umieścił on mianowicie tytułowego bohatera wraz z pozostałymi postaciami w szpitalu psychiatrycznym. Natomiast w grudniu minionego roku wystawiono Dziadka do orzechów Piotra Czajkowskiego, który wprowadzał widownię w klimat nadchodzących świąt Bożego Narodzenia w dość nietypowy dla tej klasycznej opowieści sposób. Nietypowy, lecz absolutnie trafiony.
Reżyser i choreograf Youri Vámos postanowił przełamać stereotyp klasycznego spektaklu baletowego opartego na noweli E.T.A. Hoffmanna — i bardzo zgrabnie połączył go z Opowieścią wigilijną Charlesa Dickensa, koncentrując się przede wszystkim na jej głównym bohaterze, czyli Ebenezerze Scrooge’u. Skąpy mizantrop Scrooge, przypomnę, nawiedzony w wigilijną noc przez trzy duchy — przeszłych, teraźniejszych i przyszłych Świąt Bożego Narodzenia, ulega głębokiej duchowej przemianie. Motyw Klary i Księcia (zaklętego w figurkę dziadka do orzechów) jest jedynie uzupełnieniem luki w logicznym odbiorze całego widowiska. Nie brakuje w nim jednak tradycyjnych wątków i słynnych motywów tanecznych z Dziadka do orzechów. Klara zostaje przedstawiona jako córka Boba Cratchita (jedynego pracownika Ebenezera), a spełnienie jej marzenia o zabawkowym dziadku do orzechów uniemożliwia nie brat dziewczyny, a sam Scrooge, łamiąc przyrząd na drobne części. Postać Dziadka do orzechów nie przechodzi spektakularnej przemiany na oczach widzów, lecz pojawia się on jako Książę we śnie głównego bohatera. We śnie wywołanym przez jednego z nawiedzających bohatera duchów możemy także podziwiać słynne sceny baletowe, takie jak „Taniec orientalny", „Walc kwiatów" czy „Taniec cukrowej wróżki". Da się zauważyć, że zespół baletu Opery Wrocławskiej jest w znakomitej formie — wszyscy tańczą z lekkością i wdziękiem przy wsparciu dzieci ze szkoły baletowej przy Fundacji Capitol. Znakomity zespół Orkiestry Opery Wrocławskiej poprowadził dyrygent od lat związany z tą placówką — Adam Banaszak. W „Walcu śnieżynek" zaprezentował się także chór dziecięcy Opery Wrocławskiej.
Dziadek do orzechów. Opowieść wigilijna Youriego Vámosa to niezwykła podróż w głąb nas samych, powrót do naszego wewnętrznego dziecka. Choreograf otwiera przed nami krainę pełną emocji, świat magii, duchów i wróżek, i choć mocno ukierunkowuje odbiór spektaklu, to pozostawia ogromny obszar do indywidualnego interpretowania, bo Vámos łączy ze sobą wiele wątków moralnych i obyczajowych.