Artykuły

Festiwale Watch Docs. Prawa Człowieka w Filmie i Afrykamera, "Ślepcy" na Boskiej Komedii i "Dług" Jana Klaty na Warszawskich Spotkaniach Teatralnych. Polecamy najciekawsze wydarzenia kulturalne tygodnia online.

Festiwal AfryKamera

AfryKamera przemierza kontynent, ukazując bogactwo tamtejszej kinematografii. W tym roku sporo miejsca poświęcono temu, jak kraje Afryki mierzą się z przeszłością. W „Tęsknocie” obserwujemy nasilające się walki pomiędzy Hutu i Tutsi z perspektywy 10-latka, który w porę zostanie wysłany do dziadków do Francji. Do napięć etnicznych odnosi się również ekranizacja „Marii Panny Nilu” Scholastique Mukasongi. Blok krótkich metraży pokaże drogę, jaką Rwanda przeszła od 1994 roku.

Bohaterem nagradzanego dokumentu „Softie” jest aktywista i fotograf Boniface Mwanga, który bez środków, od zera stworzył partię i wystartował w wyborach, by walczyć o lepszą Kenię. Siphesihle November w wieku 8 lat trafił z południowoafrykańskiej wioski do szkoły baletu w Toronto i został najmłodszym w historii tancerzem Baletu Narodowego Kanady. W programie znalazło się więcej filmów o tanecznej kulturze Afryki (poznamy m.in. tradycję tajemniczych masek Mapiko z Mozambiku), a także blok poświęcony wpływowi Chin na ten kontynent.

Nie zabraknie tytułów z poprzednich edycji, jak „Umrzesz, mając 20 lat” – czyli tegoroczny sudański kandydat do Oscara – o chłopcu, którego życie zostało naznaczone tytułową przepowiednią. A festiwal otworzy koncert online zespołu Placeholder powołanego specjalnie na tę okazję z połączenia kilku pokoleń oraz muzycznych żywiołów z RPA. Czeka nas mieszanka jazzu, electro i hip-hopu. Piotr Guszkowski

15. Festiwal Filmów Afrykańskich AfryKamera (21-30 grudnia). Karnety w cenie 79 zł dostępne w aplikacji Goingapp i na stronie Afrykamera.pl. Pojedyncze bilety za 10 i 14 zł do kupienia w zakładce „Program”, a w trakcie trwania festiwalu na platformie MOJEeKINO.pl, gdzie odbywają się projekcje.

Watch Docs. Prawa Człowieka w Filmie

To ostatni weekend festiwalu, ale spokojnie, nic jeszcze nie przegapiliście – dostęp do filmów na platformie MOJEeKINO.pl zostanie wyłączony dopiero 13 grudnia o północy. Warto sprawdzić, co dostrzegli jurorzy w dokumencie „Pewnego razu w Wenezueli” Anabel Rodríguez Ríos o mieszkańcach pływającej rybackiej osady na jeziorze Maracaibo zanieczyszczanym przez odpady z rafinerii, który triumfował w konkursie głównym. Do refleksji nad sytuacją w Polsce skłania „7-My Sierpnia”, oparty na doświadczeniach uczestników wydarzeń w obronie Margot.

A już od 14 grudnia na VoD.pl będzie można oglądać bezpłatnie wybrane tytuły z poprzednich edycji Watch Docs. W tym nagradzane „Za kratami nie nosimy burek” Nimy Sarvestaniego, którego bohaterkami są kobiety odsiadujące wieloletnie wyroki w Afganistanie za ucieczkę z domu lub zdradę, czy „Petentów” Zhao Lianga o ludziach, którzy w oczekiwaniu na sprawiedliwość założyli w Pekinie miasteczko namiotowe. Ponadto głośną „Pracę” ukazującą intensywną terapię grupową dla recydywistów w więzieniu Folsom. Piotr Guszkowski

20. Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Watch Docs. Prawa Człowieka w Filmie” (do 13 grudnia). Bilety na pojedyncze seanse w cenie 9 zł, karnety na 5 filmów za 30 zł. Pełny program na Watchdocs.pl. Jubileuszowa kolekcja „20 lat Watch Docs” na VoD.pl w dniach 14-30 grudnia.

Osiemnastka Palmy

Kiedy palma pojawiła się na rondzie de Gaulle’a, Polska żyła aferą Rywina, o. Tadeusz Rydzyk składał do KRRiT wniosek o koncesję na satelitarny kanał telewizyjny Trwam, Lech Kaczyński był nowym prezydentem Warszawy. W tej rzeczywistości pojawienie się w centrum miasta sztucznej plamy wcale nie było takie dziwne, choć wywołało, jak wszystko w Polsce, zawieruchę kłótni i sporów.

Projekt „Pozdrowienia z Alej Jerozolimskich” Joanny Rajkowskiej szybko jednak zdobył przychylność warszawiaków, stał się atrakcją turystyczną, a dziś jest stałym elementem pejzażu stolicy. W sobotę, 12 grudnia palmie stuknie osiemnaście lat. Z tek okazji Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie zaprasza do tworzenia – niezależnie od wieku – laurek z odpowiedzią na pytanie: czego życzysz palmie na przyszłość? Wybrane laurki zostaną wykorzystanie podczas oficjalnych obchodów osiemnastki Palmy. Łukasz Kamiński

Osiemnastka Palmy – laurki z życzeniami należy wysłać do soboty, 12 grudnia na adres: uzyjmuzeum@artmuseum.pl). Więcej informacji na www.artmuseum.pl

„Ślepcy” na Boskiej Komedii

„Ostatnie 25 minut spektaklu to doświadczenie wyciskające z oczu łzy, czyniące »Ślepców« widowiskiem oszałamiającym wizualnie, tak wspaniałym, jak tylko można sobie wyobrazić. Odnosi się wrażenie, że niebo krwawi połyskującym czerwonym deszczem” – tak o spektaklu Ślepcy pisali recenzenci słynnego festiwalu Fringe w Edynburgu. Widowisko krakowskiego teatru KTO w reżyserii Jerzego Zonia na podstawie kultowej powieści portugalskiego noblisty Joségo Saramago „Miasto ślepców” opowiadającej o tajemniczej epidemii ślepoty, odbywa się bez słów. Jest za to dużo muzyki, ruchu, tańca, jeżdżących łóżek i dymu.

Spektakl gościł na ponad 50 festiwalach na całym świecie, m.in. w Korei Południowej, Iranie, Meksyku, Kolumbii, Hiszpanii, Portugalii, Austrii, Niemczech, Szkocji, Belgii, Rosji, Czechach, Rumunii, Ukrainie i na Kostaryce. Transmisja z TAURON Areny Kraków odbędzie się w ramach 13. Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Boska Komedia. Magdalena Dubrowska

„Ślepcy” – sobota, 12.12.2020, godz. 20, platforma www.playkrakow.com. Udział bezpłatny.

„Ewelina płacze” online

Teatr TR Warszawa pokaże w niedzielę swój wielki przebój – przedstawienie „Ewelina płacze". Zobaczymy je na platformie TR Online jako streaming na żywo ze sceny. Spektakl to zrealizowany w 2015 r. w ramach projektu Teren TR, wspierającego rozwój nowych talentów teatralnych debiut Anny Karasińskiej, jednej z ciekawszych poszukujących artystek z pogranicza teatru. Przedstawienie było pokazywane m.in. na gdyńskim festiwalu Open’er czy w Rio de Janeiro. Adam Woronowicz, Rafał Maćkowiak i Maria Maj grają tu młodych wolontariuszy, których zadaniem jest zastępowanie niedostępnych chwilowo aktorów: Woronowicza, Maćkowiaka i Maj.

Gwiazdy TR są – jak słyszymy – nieobecne na scenie, bo mają akurat coś ciekawszego do roboty. Tytułowa Ewelina – Ewelina Pankowska – z kolei występuje w zastępstwie Magdy Cieleckiej. Tekst sztuki zbudowany jest z fantazji, obiegowych opinii i wizerunków medialnych aktorek i aktorów. Spiętrzenie ról sprawia, że nie wiadomo już, do kogo należą wypowiadane ze sceny kwestie. Magdalena Dubrowska

„Ewelina płacze” – streaming na żywo, niedziela, 13.12.2020, godz. 19, platforma TR Online. Bilety: 29.90 zł w przedsprzedaży, 39.90 zł w dniu spektaklu.

„Dług” na Warszawskich Spotkaniach Teatralnych

Na 40. festiwalu Warszawskie Spotkania Teatralne online zobaczymy m.in. „Dług” – spektakl Jana Klaty na podstawie książki Davida Graebera „Dług. Pierwsze pięć tysięcy lat” transmitowany z Teatru Nowego Proxima w Krakowie. Słynny reżyser inspirując się książką Graebera i odwołując się do innych tekstów kultury, takich jak „Zbrodnia i kara” czy „Faust”, postanowił zmierzyć się tematem długu, jego historią i wpływem na dzieje całej ludzkości, także na aktualne kryzysy finansowe i przyszłość naszej gospodarki.

Spektakl opowiada o polityce, ekonomii, ekologii i religii, i pokazuje, że dług towarzyszył człowiekowi od zarania dziejów, a świat nie tyle jest podzielony na panów i niewolników, co dłużników i wierzycieli. W przedstawieniu występują: Monika Frajczyk, Małgorzata Gorol, Bartosz Bielenia i Marcin Czarnik. Po spektaklu odbędzie się spotkanie z twórcami online na Facebooku. Magdalena Dubrowska

„Dług” – wtorek, 15.12.2020, godz. 19, www.warszawskie.org. Bilety: 20 zł.

Odyseja kosmiczna 2021

W sobotę na platformie online Teatru Powszechnego odbędzie się premiera spektaklu „Odyseja kosmiczna 2021” w reżyserii Alicji Borkowskiej, który powstał w ramach współpracy Powszechnego z Fundacją Strefa WolnoSłowa. Ideą tej współpracy jest tworzenie wydarzeń artystycznych, będących wynikiem wspólnej pracy artystów i artystek ze społecznością lokalną – osobami niezwiązanymi profesjonalnie ze sztuką, w różnym wieku i o różnym pochodzeniu kulturowym.

„Odyseja kosmiczna 2021” to opowieść o podróży na Marsa, gdzie wszystko można zacząć od nowa. W spektaklu wystąpią Grzegorz Falkowski, Vira Hres, Michał Jarmicki, Natalia Łągiewczyk, Pavlo Luhovyi, Maria Robaszkiewicz i Iryna Sylinnyk, a tekst na podstawie improwizacji aktorskich stworzył Artur Pałyga. Magdalena Dubrowska

„Odyseja kosmiczna 2021” – premiera w sobotę, 12.12.2020, godz. 19, kolejne pokazy: 18, 19 i 20.12.2020, godz. 19, platforma VOD Teatru Powszechnego. Bilety: 20 zł.

160 lat Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki to jedna z najważniejszych polskich galerii. Tu od 1900 r. na wystawie stałej widzowie mogli oglądać „Bitwę pod Grunwaldem” Jana Matejki, tu 16 grudnia 1922 roku zginął pierwszy prezydent Rzeczpospolitej Gabriel Narutowicz zastrzelony przez Eligiusza Niewiadomskiego, malarza i publicystę związanego z Narodową Demokracją. Uwikłana w historię i politykę instytucja zawsze interesowała się sztuką współczesną – w XIX, XX czy XXI wieku, a w tym roku obchodzimy 160. rocznicę jej założenia.

Działalność Zachęty rozpoczęła się 13 grudnia 1860 r. na spotkaniu towarzyskim grupy przyjaciół, którzy w czasach, gdy Polski nie było jeszcze na mapie i nie istniały żadne publiczne muzea i galerie, założyli stowarzyszenie otaczające opieką polskich artystów: Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych. Z okazji rocznicy galeria przygotowuje na najbliższe miesiące specjalny program wydarzeń, które na razie z powodu pandemicznych obostrzeń odbywają się online. Na główną atrakcję obchodów 160-lecia Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych musimy poczekać do ponownego otwarcia Zachęty – a są to tzw. „żywe magazyny”, czyli przeszklone drzwi, przez które możemy zajrzeć do niedostępnych dotychczas magazynów Zachęty.

Za to w internecie możemy obejrzeć w 3D wystawę „Żywe magazyny: Artibus”, a na niej wybór prac z kolekcji Zachęty od akwareli Bronisława Kopczyńskiego, przedstawiającej gmach galerii z 1922 r. po współczesne prace Jadwigi Sawickiej, pokazujące, jak instytucje sztuki powinny działać. Z kolei na Facebooku Zachęty możemy znaleźć filmy z kuratorskich oprowadzań m.in. po tej ekspozycji, np. opowieść o pracy Edwarda Krasińskiego pochodzącej z jego wystawy w Zachęcie w 1997 r. i nawiązującej do obrazu „Śmierć Barbary Radziwiłłówny” Józefa Simmlera – pierwszego dzieła zakupionego przez Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych. Z kolei w piątkowe popołudnia odbywają się wykłady online dla dorosłych 60+ o historii i kolekcji Zachęty z cyklu „Patrzeć/zobaczyć”. Magdalena Dubrowska