Klasyka mniej poważna
Dla dorosłych i dla dzieci Wrocławski Teatr Lalek przygotował bajecznie kolorowy, dynamiczny, tryskający magią i dowcipem fajerwerk. Czarodziejski flet w reżyserii Marka Zakosteleckiego naprawdę czaruje. Trzeba od razu uprzedzić — nie mamy tu do czynienia z prawdziwym przedstawieniem operowym. Po wyjściu z teatru nie będziemy rozmawiać o wokalnych wyżynach osiągniętych przez Patrycję Łacinę-Miarkę w arii Królowej Nocy. To raczej wstęp do wizyty w operze. I próba zburzenia bariery, która od takich spektakli część widowni oddziela. Zakostelecky obala stereotyp, który mówi, że muzyczna klasyka oznacza przedstawienie trudne, poważne, a zatem śmiertelnie nudne. I — co ważne — robi to w lekki, bezpretensjonalny, nienachalny sposób, przekonując, że klasyka może nas bawić.
— Zróbcie poważną minę! — nawołuje widzów we wstępie Mozart (znakomity Grzegorz Mazoń, który jest tu narratorem, mistrzem ceremonii i dyrygentem-multiinstrumentalistą w jednej osobie) w srebrzystym fraku i trampkach. — I proszę być cicho, żadnego wiercenia się w fotelach — ostrzega, a potem wybucha kaskadą śmiechu, jak Amadeusz z filmu Milosza Formana. Wraz z nim publiczność.
Zakostelecky daje nam godzinny bryk, wyciąg z muzycznej i fabularnej treści Czarodziejskiego fletu. I jakkolwiek na co dzień jestem przeciwko podobnym streszczeniom, to ta mnie urzekła od początku do końca. Dynamiczna akcja, pełna synchronizacja aktorów, poczucie humoru, umowność w rysunku postaci, fantastyczne, bajkowo przerysowane kostiumy i proste rozwiązania inscenizacyjne, które — o dziwo — wciąż działają.
Miałam wrażenie, jakby reżyserowi udało się w członkach zespołu obudzić to samo dziecko, które piszczało z ekscytacji na widowni, zrywając się do braw i okrzyków po każdej scenie. Wszystkim udała się trudna sztuka balansu między dystansem wobec własnych postaci a dziecięcą frajdą, jaką dawało im uczestnictwo w tej zabawie.
— Trochę to oldskulowe — skomentował (z sympatią) przedstawienie jeden z dorosłych widzów. Rzeczywiście — podobnie jak w przywiezionym z Warszawy na czerwcowy Przegląd Nowego Teatru dla Dzieci rewelacyjnym spektaklu Kino Palące — i tutaj Zakostelecky posługuje się ponadczasowym teatralnym językiem. Używa bardzo prostych technicznych zabiegów — jeżeli pojawiają się wizualizacje, to stosowane z rzadka i oszczędnie, plastycznie naśladujące ręczny rysunek. Cała reszta to ręcznie przesuwane zastawki, animowane w tradycyjny sposób elementy scenografii, niezwykle plastyczny kostium i praca z aktorem — zespół musi tu działać z zegarmistrzowską precyzją.
Okazuje się jednak, że te stare chwyty są w stanie unieważnić cały ten wirtualny, buzujący technologicznymi nowinkami świat, który zdominował wyobraźnię najmłodszych. Spektakl staje się dowodem, że magia teatru, wykreowana w tak prosty sposób, wciąż działa.
Czarodziejski flet, muzyka Wolfgang Amadeusz Mozart, libretto Emanuel Schikaneder, tłumaczenie Bogdan Ostromęcki i Witold Rudziński, adaptacja Elżbieta Chowaniec i Marek Zakostelecky, reżyseria i scenografia Marek Zakostelecky, premiera 15 listopada 2014 r. we Wrocławskim Teatrze Lalek
