Artykuły

Teatr sięga do biblijnych źródeł, jak czynił to zawsze, choć nie jest to dziś gest nazbyt popularny. Tym wyżej należy ocenić intencje twórców gnieźnieńskiego spektaklu zatytułowanego "Przypowieści", a firmowa­nego na afiszu przez dwa teatry: Teatr im. Aleksandra Fredry w Gnieź­nie i Wrocławski Teatr Pantomimy. Na "Przypowieści" składają się dwie biblijne historie, jedna wzięta z "Księgi Hioba", druga - "Śpiew młodzień­ców w piecu gorejącym" - z "Księgi Daniela"; obie mówią o wierności poddanej ostrej, ekstremalnej próbie i obie są tej ludzkiej wierności wobec Boga niedoścignionymi archetypami, kumulującymi nie tylko minione, ale i przyszłe doświadczenie, jak tego dowodzi ich ciągła i żywa obecność w kulturze.

Spektakl gnieźnieński oparty na reżyserskich scenariuszach Tomasza Szymańskiego (z "Księgi Hioba") i Henryka Tomaszewskiego ("Śpiew młodzieńców") to dwie różne propozycje. Zarówno przypowieść o Hio­bie odwołująca się do hieratycznej stylistyki oryginału, jak i przypo­wieść o młodzieńcach w piecu ognistym, będąca bardziej tańcem niż czymkolwiek innym, znajdują dla siebie uzasadnienie w różnorodnych stylach Biblii. Słabiej jednak tłumaczą się w autonomicznych katego­riach sceny, co szczególnie odnosi się do przypowieści o Hiobie, gdzie konsekwentnie powściągliwej, oszczędnej w użytych środkach wyrazu grze występującego gościnnie Lecha Łotockiego nie zawsze towarzy­szył równie dramatycznie uzasadniony ruch i gest sceniczny partneru­jącego mu zespołu.

Przedstawiona przez wrocławskich mimów przypowieść z "Księgi Daniela" dzięki swej fabularnej prostocie lepiej poddawała się teatralnym regułom, jakie z mistrzowskim wyczuciem właściwego dla niej tonu narzucił Henryk Tomaszewski, zaś jej dramatyczna kulminacja kazała widowni na moment uwierzyć w sprawczą moc teatru. To nie zdarza się zbyt często.

Czy powrót do tematyki biblijnej przyniósł sukces obu zaangażowanym weń teatrom? Prędzej można by mówić o obiecującej próbie ponowie­nia dawnych wątków. Próbować zaś należy aż do skutku. Najlepiej dobrego.