Artykuły

W „Nowościach” z 20.09.1994 r. na stronie kulturalnej ukazała się re­cenzja sztuki Sławomira Mrożka Emigranci z Ceza­rym Pazurą i Olafem Lubaszenką. Zaraz na wstępie przytoczone są słowa Olafa Lubaszenki, który mówi: „To, co robimy, adresujemy do młodych i dlatego między innymi ze sztuki Mrożka skreślone zostały fragmenty dotyczące minionej już sytu­acji politycznej — fragmenty o SB, cenzurze, państwie policyjnym. Sztuka miała zyskać przez to na aktual­ności”.

Absolutnie nie zgadzam się z takim podejściem do sprawy. Sam byłem na spektaklu i czuję się teraz w jakiś sposób oszukany, okradziony.

Przecież te fragmenty, o które zubożono doskonałą sztukę, należały do części tamtej rzeczywistości. Dziś należą do historii. Z myślą, że właśnie dlatego my, mło­dzi, powinniśmy o nich us­łyszeć. Czy aby nie za szyb­ko chcemy zapomnieć o „tamtych” czasach. Minęło dopiero pięć lat od zmian ustrojowych, a już ktoś stara się puścić w niepamięć tę część naszej historii. Nie chcę tu bynajmniej uderzać w żaden patriotyczny ton. Żal mi tylko, że te słowa wyszły z ust wspaniałego aktora, człowieka inteligent­nego, którego podziwiam.

Pozdrawiam Marcin Drogorób, 18 lat, Toruń

Od autorki: Pan Lubaszenko w rozmowie ze mną powiedział, że uaktualnienie to był tylko jeden z powodów („między innymi”) wykreśle­nia fragmentów sztuki Mrożka. Innym była np. chęć skrócenia spektaklu. Skrótów dokonał reżyser Jan Błeszyński. Przenosząc dramat na scenę reżyserzy dość często dokonują takich i innych zmian w jego tekś­cie, po to, by uwypuklić no­we treści, wydobyć jedne wątki i znaczenia, zrezygno­wać z innych — często dzieje się to z korzyścią dla przed­stawienia, często zyskuje się nowe znaczenia, nowy wy­miar. A jeśli traktuje się dramat jako pewnego rodza­ju dokument historyczny, czy zapis rzeczywistości po­litycznej, zawsze można sięgnąć po pełen tekst… Dziękuję za uwagi!