Bramy raju
Na inaugurację sezonu 1987/88 warszawski Teatr Wielki przygotował prapremierę Bramy raju Joanny Bruzdowicz, której libretto (pióra kompozytorki i Jerzego Lisowskiego) oparte jest na opowieści Jerzego Andrzejewskiego.
Joanna Bruzdowicz, znana już publiczności ze swej opery Trojanki, od kilku lat figurującej na afiszu Teatru Wielkiego, oraz z koncertów Warszawskiej Jesieni, ma w dorobku kilkadziesiąt utworów wykonywanych na całym świecie — dzieł orkiestrowych, muzyki filmowej i teatralnej, elektronicznej.
Bramy raju są kolejnym operowym dziełem kompozytorki. Debiutowała w tym gatunku w 1972 roku Kolonią karną według Kafki, której premierę przygotowano w Tours, we Francji. W 1973 w paryskim Théâtre Gérard Philipe wystawiono po raz pierwszy Trojanki według Eurypidesa, w 1976 w Brukseli — balet Mały książę według Saint-Exupery’ego. Jak więc widać, inspiruje kompozytorkę wielka literatura.
Opery Joanny Bruzdowicz mają pewne wspólne cechy: są utworami niezbyt długimi (trwają sześćdziesiąt do osiemdziesięciu minut), wykonywanymi przez kilkoro solistów i aktorów oraz niewielkie zespoły muzyków. Nie są dziełami operowymi w tradycyjnym rozumieniu. Również w Bramach raju są partie śpiewane i mówione, a i sam śpiew jest bardzo zróżnicowany: bywa szeptem, krzykiem, rodzajem melorecytacji; niektóre fragmenty mają głęboko emocjonalną melodykę.
Libretto zachowuje wartości prozy Andrzejewskiego, całość ma zaś charakter moralitetu, w którym temat średniowiecznej krucjaty dziecięcej do Ziemi Świętej staje się pretekstem do ukazania odwiecznego konfliktu między dobrem a złem, zamysłem a czynem; nadużyć wypaczających wiarę, ufność, szlachetność. Wyreżyserował Bramy raju w warszawskim Teatrze Wielkim Marek Grzesiński, scenografia jest dziełem Wiesława Olki, kierownictwo muzyczne sprawuje Agnieszka Kreiner.
