Teatr poszukujący
- Obserwuję zwiększający się wpływ gospodarki rynkowej na politykę repertuarową teatrów - mówi Janusz Jasiński, dyrektor Wrocławskiego Teatru Lalek. Tekst z cyklu "Rozmowy z dyrektorami na 250-lecie teatru publicznego w Polsce" na stronie 250teatr.pl.
Polityka programowa i zarządzanie:
Agnieszka Michalak: Jak definiuje Pan profil swojego teatru?
Janusz Jasiński : Teatr dla dzieci i młodzieży.
Jak scharakteryzowałaby Pan program swojego teatru?
- Otwarty na widza, poszukujący; promujący polską dramaturgię dla dzieci i młodzieży; realizujący misję edukacyjną.
Czy struktura organizacyjna teatru wpływa Pana zdaniem na poziom artystyczny prowadzonej instytucji?
- Struktura organizacyjna ma istotny wpływ na poziom artystyczny instytucji.
Czy i jak zmienia się struktura organizacyjna w Pana teatrze (nowe funkcje: dramaturg, edukator, specjalista od grantów etc.? Z czego to wynika? Czyje role stają się dziś ważniejsze (dramaturg, marketingowiec, PRowiec, osoba odpowiedzialna za pozyskiwanie środków), a czyje odchodzą na plan dalszy (garderobiane, technika)?
- Zmiana struktury organizacyjnej wynika ze zmian otoczenia funkcjonowania teatru i realizacji nowych wyzwań stojących przed teatrem w obszarze artystycznym, organizacyjnym i finansowym. Realizacja nowych zadań wymaga przewartościowania kompetencji pracowników. W realizacji celów artystycznych wszystkie role spełniane przez pracowników są ważne, niemniej jednak w kontekście zewnętrznej oceny Teatru, niektóre z nich zyskują na znaczeniu.
O ile etatów zmniejszył się lub zwiększył w Pana teatrze zespół aktorski w ciągu ostatnich pięciu lat? Z czego wynika zmniejszenie?
- Zespół aktorski zwiększył się o jeden etat.
Czym się Pan kieruje, układając/planując repertuar? Realizacją swojego założonego programu, rozpoznanymi potrzebami publiczności
- Realizacja założonego programu, zainteresowanie publiczności spektaklami.
Czy udaje się Panu realizować program zaakceptowany w chwili obejmowania dyrekcji?
- Tak.
Czy organizatora interesuje realizacja przyjętego na początku kadencji programu? Czy egzekwuje jego realizację?
- Zainteresowanie ogólne, dyskretny monitoring.
Kim powinien być dyrektor instytucji publicznej? Czy musi być managerem? Dlaczego?
- Nie ma jednego słusznego rozwiązania. Decyduje o tym kompetencja, wiedza i umiejętność zarządzania zespołami ludzkimi.
Czy traktuje Pan teatr jako miejsce działań interdyscyplinarnych - swoisty dom kultury, w którym jest miejsce nie tylko na przedstawienia ale też na warsztaty, koncerty, wystawy, dyskusje, czytania? Czy te działania wynikają z rozpoznanych potrzeb i programu, czy są (przez kogo?) oczekiwane, narzucone? Czy te działania nie przytłaczają podstawowego zadnia teatru, czyli produkowania i prezentowania przedstawień? Czy te działania przekładają się na frekwencję? Jakie inne korzyści przynoszą?
- Teatr realizuje swoje zadania w dwóch obszarach: produkowanie i prezentowanie przedstawień (realizacja koncepcji artystycznej) oraz edukacja teatralna (warsztaty, spotkania, czytania, wystawy), które w większości wspomagają realizację koncepcji artystycznej.
Czy teatr współpracuje z innymi instytucjami, organizacjami? Jakie wynikają z tego korzyści? Jakie problemy?
- Współpraca wynika z potrzeb realizacji konkretnych projektów artystycznych.
Festiwale/konkursy/przeglądy? Dlaczego Pan je organizuje? W jakie inne akcje w mieście angażuje się teatr?
- Organizacja Przeglądu Nowego Teatru Dla Dzieci jest realizacją programu przyjętego na początku kadencji, a wynika z potrzeby pokazania naszym widzom kierunków rozwoju teatru dla dzieci i młodzieży.
Teatr / miasto /organizator
Jaką rolę spełnia teatr we Wrocławiu?
- WTL jest jedyną w mieście instytucjonalną jednostką prowadzącą działalność teatralną dla dzieci i młodzieży.
Z jakimi problemami musi się Pan zderzać we Wrocławiu? (Bezrobocie? Brak ośrodków kultury? A może zbyt duża oferta kulturalna?)
- Duża oferta kulturalna o bardzo zróżnicowanym poziomie artystycznym.
Czy teatr to Pana zdaniem instytucja lokalna, pracująca dla konkretnego miasta, konkretnej publiczności?
- Teatr jest w zasadzie instytucją o zasięgu regionalnym skierowaną do konkretnej publiczności. Niektóre jego działania mają charakter ogólnopolski.
Jak dziś zdobywać publiczność, zachęcić widzów do chodzenia do teatru? Jak utrzymać i budować publiczność? Jakie są Pana sposoby?
- Przede wszystkim utrzymać wysoki poziom artystyczny. Ponadto tematy poruszane w przedstawieniach muszą być ważne dla widza. A przekaz artystyczny powinien mieć różnorodną formę.
Czy organizator formułuje wobec teatru/ Pana jakieś oczekiwania? Jakie?
- Oczekiwanie organizatora to prowadzenie dobrego teatru.
Czy organizator wywiązuje się ze swoich zobowiązań wobec teatru?
- Tak.
A czego Pan oczekuje od organizatora swojej instytucji?
- Oczekuję realizacji zobowiązań z kontraktu.
Jakiego typu kontroli podlega teatr?
- Podlega systemowi kontroli właścicielskiej Gminy.
Z czego teatr jest "rozliczany" przez organizatora?
- Sprawozdawczość ilościowa (liczba spektakli, frekwencja itp.), kontrola finansowa kwartalna i roczna (sprawozdanie finansowe).
Czy to "rozliczenie" uwzględnia także ocenę działalności artystycznej? Sformalizowanej oceny artystycznej nie ma.
Teatr publiczny
Jaką rolę dziś powinien pełnić teatr w życiu społeczno-kulturalnym?
- Teatr powinien być miejscem wolności twórczej, otwartym na różnorodność wyrażanych opinii.
Czy rola teatru publicznego (dotowanego z publicznych pieniędzy) różni się od roli teatrów inaczej zorganizowanych, teatrów prywatnych, prowadzonych przez stowarzyszenia, fundacje?
- Rolą teatru publicznego jest możliwość realizacja misji teatru w zakresie potrzeb i aspiracji kulturalnych obywateli oraz jego powszechna dostępność.
Jakie są wady funkcjonowania publicznej instytucji artystycznej?
- Przede wszystkim mała elastyczność organizacyjna, wysokie koszty funkcjonowania.
Jakie są zalety funkcjonowania publicznej instytucji artystycznej?
- Stabilność finansowania i możliwość realizacji misji teatru.
Czy warto zachować w Polsce model teatru zespołowego, repertuarowego?
- Tak.
Czy istnienie teatrów innego typu zagraża temu modelowi? Czy wpływa na jego zmianę? W jakim aspekcie?
- Nie, jedynie zwiększa konkurencję.
Czy obserwuje Pan jakieś tendencje w tym obszarze?
- Obserwuję zwiększający się wpływ gospodarki rynkowej na politykę repertuarową teatrów.
Jaka jest Pana zdaniem dziś rola krytyki teatralnej? Jaki/czy w ogóle ma wpływ na funkcjonowanie teatru?
- Krytyka teatralna pełni bardzo ważne funkcje. Po pierwsze, zapewnia teatrowi informację zwrotną, dostarcza wiedzy na temat tego, jak nasze projekty odbierane są przez specjalistów: krytyków, znawców teatru, środowisko. Po drugie, jest źródłem informacji dla naszych widzów i pośrednio przekłada się na ich wybory repertuarowe.