Wokół dyskusji nad „Betlejem Polskim” Lucjana Rydla w Teatrze Ludowym
Przy niezmiennie wypełnionej widowni trzeci już sezon wystawia Teatr Ludowy w Nowej Hucie Betlejem Polskie Lucjana Rydla. Sława tego spektaklu (omawialiśmy go w swoim czasie na łamach „Słowa”) przekroczyła dawno granice Krakowa: na każde prawie przedstawienie przybywają autokarami widzowie często z dalekich miast. Widownia tego spektaklu to swoisty przekrój całego naszego społeczeństwa: ludzie różnych generacji, różnych warstw społecznych, ludzie świeccy i ludzie w sutannach i habitach…
Szczególny fenomen Betlejem Polskiego sprawił, że utwór ten i spektakl w Teatrze Ludowym — stały się tematem odbytego przed kilkoma dniami, a pierwszego w tym sezonie publicznego wieczoru dyskusyjnego. Organizatorami wieczoru noszącego tytuł Betlejem Polskie i Polacy byli nowohucki Obywatelski Komitet Ocalenia Narodowego oraz tamtejszy Klub Międzynarodowej Prasy i Książki. Uczestniczką dyskusyjnego wielogłosu była także przedstawicielka naszej redakcji red. Izabela Bobbe.
W dyskusji wystąpili: znakomity etnograf prof. Roman Reinfuss, który mówił o Betlejem jako o ciągłości tradycji średniowiecznych moralistów i teatru jarmarcznego; reżyser spektaklu dyr. Henryk Giżycki przedstawił weń nawiązania z teatrem ludowym i mówił o roli jaką teatr ten pełnił i pełnić może nadal w naszej kulturze; red. Olgierd Jędrzejczyk z „Gazety Krakowskiej” zajął się sprawą stylizacji językowej i muzyką w Betlejem; Stefan Rydel aktor z Teatru Słowackiego snuł wspomnienia rodzinne i mówił o dawnych tradycjach grywania “Betlejem” przez teatry krakowskie. Red. Izabela Bobbe w swym głosie dyskusyjnym zwróciła uwagę na równoległość wątku religijnego i patriotycznego w Betlejem Polskim, o aktualności pewnych wątków dzieła, o ich patriotycznej nośności.
Red. Bobbe przypomniała o słowach ks. bpa Bronisława Dąbrowskiego, który w roku ubiegłym, po obejrzeniu spektaklu zauważył, że przedstawienie to zrobiło więcej dla jedności narodowej Polaków niż niejedna instytucja oficjalnie do tego powołana. Red. Bobbe upominała się także o większe zrozumienie i zainteresowanie życiem i twórczością Lucjana Rydla, autora dziś prawie nieznanego, który padł ofiarą literackiej plotki.
„Grudka Twej ziemi w ręku świeci nawet po ciemku” — na ten cytat z Gałczyńskiego zwrócił uwagę doc. Zbigniew Siatkowski, prowadzący omawianą dyskusję. Cytat ten stanie się także mottem do kolejnych dyskusji, które organizowane będą w Nowej Hucie przez Komitet Ocalenia Narodowego. Będą one miały jedno ważkie zadanie: szukać wspólnoty mimo różnic, jedności mimo podziałów. Wielogłos o Betlejem Polskim Lucjana Rydla, którego uczestnicy prezentowali różne światopoglądy i zapatrywania — był dla tych spotkań dobrym początkiem.
